Telescoop Dwingeloo heropend

Door verslaggever Roel Pauw

Op tafel liggen een paar stukken ijzer die bedekt zijn onder een dikke laag roest. Zo zag de schotel van de radiotelescoop er dus uit voor de grote opknapbeurt.

"Als we nu niks hadden gedaan, dan was hij vanzelf uit elkaar gevallen", zegt André van Es. Hij is voorzitter van Camras, de stichting die de telescoop van Dwingeloo beheert. De beroemde radiotelescoop wordt vandaag heropend na een restauratie.

De hele schotel moest eraf voor de restauratie. Een gevaarte van zo'n 40 ton en een diameter van 25 meter. Sommige onderdelen moesten worden vervangen en dan maar meteen door een roestvrijstalen variant. Verder is hij dik in de verf gezet, zodat hij er weer jaren tegen kan.

Piepjes

De telescoop werd in 1956 in gebruik gesteld door koningin Juliana. Het was destijds de grootste radiotelescoop ter wereld en bedoeld om het melkwegstelsel in kaart te brengen door te luisteren naar de piepjes van hemellichamen. Dat speurwerk heeft onder meer twee sterrenstelsels aan het licht gebracht die sindsdien de naam dragen van het Drentse dorp: Dwingeloo I en Dwingeloo II.

In 1998 werd de installatie stilgelegd en begon het verval. De ontwikkelingen in de astronomie gingen snel en de radiotelescoop begon zijn wetenschappelijke waarde te verliezen. Zo werd vorig jaar in Chili de grootste radiotelescoop ter wereld geopend.

"Maar Dwingeloo is een monument voor de wetenschap", zegt Van Es. "Hier lag de bakermat van de radioastronomie."

Buitenaards leven

"Daar komt bij dat het instrument het ook gewoon nog doet. Het wordt nu gebruikt door amateurastronomen die onderzoek doen waar de professionals niet aan toekomen. Ze bestuderen bijvoorbeeld de zon. Ze volgen de baan van aardscheerders. En ook heel interessant: ze zoeken naar buitenaards leven!"

Het is niet erg waarschijnlijk dat uitgerekend dit oude beestje in Dwingeloo het eerste teken van leven op een verre planeet zal opvangen. Helemaal uitsluiten kun je het ook niet.

Misschien is het nog wel veel belangrijker dat jonge aardbewonertjes door dit imposante apparaat met zijn grote staat van dienst geïnteresseerd raken in de geheimen van het heelal en de wetenschap die ze probeert te doorgronden.