"Zelfstandigen niet voor de klas"

Freelancers en zelfstandige ondernemers kunnen, als het aan de Belastingdienst ligt, straks veel moeilijker als gastdocent worden ingehuurd door onderwijsinstellingen dan nu het geval is.

Vooral bij hogescholen kan dat tot problemen leiden. Die scholen nodigen beroepsmensen uit om hun specifieke kennis aan studenten over te dragen en dat kan dan niet meer. De maatregel van de Belastingdienst vloeit voort uit het beleid van het kabinet om schijnzelfstandigheid aan te pakken.

Net als in de zorg worden mensen in het onderwijs ontslagen en dan weer als zzp'er aangenomen. Dat scheelt veel belasting en premies. De hogescholen ontkennen dat ze dat doen. Een docent is in de ogen van de Belastingdienst geen vrije ondernemer die zelf bepaalt wanneer en hoe hij zijn opdracht uitvoert. Een docent wordt ingeroosterd, moet zich houden aan het onderwijsprogramma en is dus geen opdrachtnemer, maar een pseudo-werknemer.

Zorgelijk

Volgens de Vereniging Hogescholen (voorheen de HBO-Raad) is de strengere aanpak een zorgelijke ontwikkeling. Dat zegt de vice-voorzitter van de vereniging, Jet de Ranitz, die ook bestuursvoorzitter is van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. "Ongeveer 17% van onze docenten werkt op freelance basis. Als deze mensen met hun specifieke kennis niet meer kunnen of willen komen, betekent dat vooral een inhoudelijke verarming."

Volgens De Ranitz is dat, door het zeer beroepsgerichte hbo, niet alleen een groot probleem in de kunsten. Het speelt ook bij zorgopleidingen, design- en economie-onderwijs.

Overleg

Op dit moment overlegt de Vereniging Hogescholen met de Belastingdienst. De hogescholen willen vooral helderheid over wie nu wel en wie niet als zelfstandige kan worden beschouwd. En de vereniging wil ook helderheid over de landelijke aanpak van de maatregel.

Woordvoerder Rolf de Wit van de Vereniging Hogescholen: "Nu is het zo dat de Belastingdienst per regio kan uitmaken of ze hier werk van maken. Zo is Saxion Hogeschool in Apeldoorn door de Belastingdienst Enschede aangepakt. Maar waarom kan het dan bij andere hogescholen nog wel?"

Onderwijsbond

De Algemene Onderwijsbond (AOb) is tevreden over het optreden van de Belastingdienst. Want als andere onderwijsinstellingen moeten volgen, is het grotendeels afgelopen met de inzet van schijnzelfstandigen in het hoger onderwijs.

"Maar we begrijpen dat er wel een oplossing moet worden gevonden voor de echte beroepsbeoefenaars die geen contract willen of niet via een uitzendconstructie willen worden ingehuurd", zegt bestuurslid José Muijres van de AOb.