Dijken bewaakt vanuit de ruimte

Een Europese satelliet die vanavond de ruimte ingaat, zal de hoogte van de zeespiegel en de Nederlandse dijken in de gaten gaan houden. De Sentinel 1a kan ook grondverzakkingen in Groningen zien.

De Sentinel is de eerste in een serie Europese satellieten die samen elke zes dagen de hele aarde in kaart brengen. Ze meten straks ook zaken als luchtvervuiling en het smelten van de ijskappen.

Aardbevingen voorspellen

Volgens astronaut André Kuipers zijn de Sentinels een enorme vooruitgang op de bestaande observatiesatellieten. "Deze zijn veel beter. Ze kunnen meer. En we kunnen straks veel frequenter kijken. Er komt een hele familie van satellieten die elkaar aflossen. En heel belangrijk: deze data is openbaar. Drie uur nadat het is gemeten, kan het al door iedereen gebruikt worden", zei hij in het Radio 1-programma De Ochtend.

Doordat de Sentinel-kunstmanen dezelfde gebieden steeds opnieuw scannen, kunnen ze ook beter veranderingen signaleren. Kuipers: "Zo kun je bijvoorbeeld beter voorspellen wanneer een aardbeving in Limburg eraan gaat komen. En niet alleen in Nederland. Het is wereldwijd."

Smog

De Sentinel 1a stuurt alleen radargegevens door. Zijn broertjes en zusjes die de komende jaren de ruimte ingaan, hebben andere apparatuur aan boord. Voor een van die Sentinels levert Nederland een belangrijk instrument: Tropomi. Dat instrument kan straks op wijkniveau vervuiling meten, bijvoorbeeld de matige smog die Nederland nu enkele dagen teistert.

Die smog is vanuit de ruimte ook met het blote oog te zien, zegt kuipers, maar niet zo gedetailleerd. "Je kunt een bruinige, heiige laag zien boven grote steden. Vooral in Azië zag ik dat regelmatig. Maar zaken als stikstofdioxide en fijnstof, dat zijn dingen die je niet ziet. Tropomi kan dat wel. Ook het gat in de ozonlaag, dat zie je niet met het blote oog, maar met dit soort satellieten wel."

De informatie van het Sentinel satellietnetwerk zal straks niet alleen belangrijk zijn voor de wetenschap, maar ook voor beleidsmakers, stelt Kuipers.

"De zeespiegel stijgt een paar millimeter per jaar terwijl de grond een paar millimeter per jaar zakt in Nederland. Dit soort data hebben we hard nodig om beleid te maken voor onze eigen veiligheid. Op het gebied van vervuiling, aardbevingen maar ook voor de dijken."

De lancering van de Sentinel 1 vanaf de Europese lanceerbasis in Frans-Guyanan is om 23:00 uur hierte volgen.