"Thuis wonen is wankel evenwicht"

Zelfstandig wonen als hoogbejaarde is een mooi uitgangspunt en het gaat ook vaak goed, maar niet bij iedereen. Zes huisartsen uit het kennisnetwerk van de NOS (NOS Net) vertellen wat zij meemaken met hun patiënten van 75 jaar en ouder.

Rien Frankenhuis, Breda:

"Tijdens mijn diensten op de huisartsenpost word ik geconfronteerd met alleenwonende hoogbejaarden en kinderen die op afstand wonen. Af en toe komt de zorg langs. Soms zijn die mensen gevallen en hebben lang gelegen voordat ze werden gevonden. Of ze kunnen hun bed niet meer uit. Wat ook vaak voorkomt, is dat als de kinderen langskomen wij worden gebeld dat we meteen iets moeten regelen: "Zo kan het niet langer en wij moeten weer naar huis of naar het werk."

Marc Toot, Sneek:

"Ook mensen met beginnende dementie wonen meer thuis met hulp. Het is hier nog niet concreet gevaarlijk, maar het is nog maar het begin van een trend."

Jeanette Caljouw-Vos, Ridderkerk:

"Wat wij merken, is dat ouderen steeds langer thuis moeten blijven wonen in een soms wankele situatie. Op het moment dat zo iemand er dan iets bij krijgt, een griep of een val zonder iets te breken, dan is dat evenwicht weg. Dan gaat het thuis niet meer en wordt (meestal) de huisarts gebeld, want: "Zo kan het echt niet meer."

"Bij een val wordt zo iemand dan vaak beoordeeld in het ziekenhuis om een breuk uit te sluiten. Is er geen reden om nog even in het ziekenhuis te blijven of in een zorghotel, dan is het vaak hangen en wurgen thuis. Met veel zorgvraag, mantelzorg die bijspringt en de thuiszorg, die zijn best doet, maar er ook niet 24 uur per dag is. Het gaat vaak om hoogbejaarden, van 90 jaar en ouder, die zelf ook vaak aangeven: "Ik zou zo graag verzorgd worden"."

"Een voorbeeld is een 90-jarige mevrouw die kanker heeft en zuurstofbehoeftig is. Haar kinderen zijn overleden, ze kan nog redelijk voor zichzelf zorgen, maar ze is snel angstig en uit balans. De mantelzorger kan de zorg niet aan, maar ze is te goed voor verzorging.

Siebolt van Dijk, Assen:

"Ik heb een echtpaar in mijn praktijk: de man is 94 jaar en zijn echtgenote 92. Zij wonen nog op zichzelf en weten zich redelijk te redden met onder meer huishoudelijke ondersteuning. Maar nu heeft de gemeente laten weten dat die ondersteuning zal komen te vervallen per 1 januari 2015. Hoezo kun je dan nog beweren dat ouderen worden ondersteund in de thuissituatie?"

"Ik heb ook te maken met een 85-jarige dame met onder meer diabetes en een hart- en vaatziekte. Zij is sinds twee jaar weduwe en kort geleden ontslagen uit het verpleeghuis, waar ze is gerevalideerd na een gebroken heup. Zij krijgt dagelijks thuiszorg die onder andere let op de toediening van medicijnen. Zonder toezicht gaat het geheid keer op keer fout.

Probleem is hier dat er voor dat soort hulp een indicatie nodig is en dat nu besloten is dat daarvoor een diagnose dementie nodig is. Daarvoor moet mevrouw dan weer eerst helemaal psychologisch worden onderzocht. Ik moet het heel hoog opspelen om dit overeind te houden."

Bram de Wit, Heerlen:

"De echte verandering door dit beleid moet nog komen. Als je kijkt naar de visites op die dienstpost: allemaal ouderen uit verzorgingshuizen of thuiswonend. Op carnavalsmaandag bijvoorbeeld was het een gekkenhuis met bijna veertig visites. Inclusief een mevrouw die moest worden opgenomen, maar van wie de man niet alleen thuis kon blijven. Formeel voldoet hij namelijk niet aan de 'zorgzwaarte-criteria'. Gelukkig is die toch gelukt, maar formeel wordt het niet vergoed."

Bart Bruijn, Streefkerk:

"Dit soort problemen (zwerven, vervuilen, medicatie missen, niet voor zichzelf zorgen, zwachtels verwijderen, dag en nacht omdraaien, enzovoort) komt al langer regelmatig voor. Maar in mijn dorp is het probleem niet zozeer dat mensen niet kunnen worden uitgeplaatst, maar dat ze dat niet willen. Crepeergevallen zullen eerder voorkomen omdat de zorg aan huis een lege huls is geworden. Ondanks de inzet van zorgverleners."

Vragen of opmerkingen? Stuur een e-mail naar Ardi.Vleugels@NOS.nl of Bas.de.Vries@NOS.nl.