Kunst Armando weer te zien

Door Jeroen Wielaert

De kunst van Armando heeft weer een passend huis. De collectie is ondergebracht in het MOA, de modernistische afkorting van Museum Oud Amelisweerd, in het bos ten oosten van Utrecht.

Prinses Beatrix opent vanmiddag de eerste expositie, 7 jaar na de brand in het voormalige Armando-museum in Amersfoort.

Armando werd in 1929 in Amsterdam geboren als Herman Dirk van Dodeweerd en groeide op in Amersfoort. Hij ontwikkelde zich tot een van Nederlands meest veelzijdige kunstenaars: schilder, beeldhouwer, dichter, schrijver, violist, acteur, journalist en film-, televisie- en theatermaker.

Sponsoren

Melancholie is de rode draad in al zijn werk. Overleven op een onderlaag van desillusie, bepaald door de Tweede Wereldoorlog.

Het eerste Armando-museum werd in 1998 gevestigd in de Elleboogkerk, in de binnenstad van Amersfoort. Op 22 oktober 2007 brak er een brand uit die veel werk vernietigde.

Gemeente, provincie en sponsoren brachten geld bijeen voor een nieuw museum. Er was 1,7 miljoen euro beschikbaar.

Pleuris

De economische crisis leidde tot vertraging. Er werd 25 procent bezuinigd op cultuur en er kwam een nieuw college in de stad, dat er anders over dacht. Amersfoort heeft geen eigen huis meer voor Armando, klonk het. "We werden on hold gezet", zegt directeur Yvonne Ploum.

De kunstenaar zelf was boos. Ik hoor in Amersfoort, meende hij. Na een paar jaar keerde Armando zich ervan af. "Als ze me niet willen, dan niet, laat ze de pleuris krijgen."

Ploum gaf niet op. In 2010 viel haar oog op het oude landhuis in Amelisweerd. Het bos is een gewild recreatieoord voor Utrechtse stedelingen met per jaar anderhalf miljoen bezoekers. Ploum is blij als 3 procent daarvan op bezoek komt in het MOA.

Koudwatervrees

Het landhuis, dat vroeger in beheer was van het Centraal Museum in Utrecht, heeft al diverse artistieke bestemmingen gehad. Het huis, in de achttiende eeuw eigendom van baron Gerard Godard Taets van Amerongen, is museaal van zichzelf, met onder met een kostbare collectie behang.

Oppositie was er genoeg. Amelisweerd is een kwetsbaar landgoed. Het is vaak in het nieuws door uitbreidingsplannen voor de A 27. Ploum kreeg te maken met de belangengroep Vrienden van Amelisweerd en een bewonerscollectief dat overlast vreesde door het museumbezoek.

Ploum: "Het was koudwatervrees, maar er moest wel wat gebeuren aan die stemming. Nu is het goed. In Utrecht rees ook kritiek. Dat was voorspelbaar, vooral in crisistijd, met veel gekrakeel over linkse hobby's."

Rondgang

Onderzoeken wezen echter uit dat het MOA een verantwoorde basis heeft en in juni 2012 is de Utrechtse gemeenteraad uiteindelijk akkoord gegaan.

Het is een winsituatie voor alle partners. Amersfoort, dat nog wel subsidie geeft, is van het hoofdpijndossier af. Utrecht is een museum rijker, zonder dure nieuwbouw.

En het is ook een groot genoegen voor de bijna 85-jarige Armando. Hij is het niet eens met de kritiek dat er geen samenhang is tussen het oude behang en zijn kunst. "Hij is geen man die snel zegt dat hij blij is, al was hij bij een rondgang door het MOA wel heel tevreden."

De eerste expositie die vanaf vandaag is te zien is 'Armando in het Woud'.