"NS loopt geld mis door Fyra-deal"

"De NS loopt door deze deal met AnsaldoBreda mogelijk veel geld mis", zegt Chris Jansen, hoogleraar Contractrecht en Bouwrecht. Hij heeft zo zijn bedenkingen bij de schikking die maandag werd getroffen over de aanbesteding van de Fyra-treinen.

Wat zijn de voordelen van deze deal?

"Het goede nieuws is dat de NS de directe kosten voor een groot deel terugkrijgt, maar ook dat de NS hiermee het risico ontloopt om in een civiele procedure veroordeeld te worden om alsnog al die treinen af te moeten nemen. Het is maar de vraag of de NS in zo'n procedure een sterke zaak had gehad. Dit lijkt een zaak waarbij beide partijen boter op het hoofd hebben. Dat de geleverde treinen niet voldoen, dat is duidelijk. Maar hoe het komt dat ze niet voldoen? Het is zeer de vraag of dat voor 100 procent te wijten is aan bouwer AnsaldoBreda."

Kleven er ook nadelen aan?

"We doen nu net alsof alles over is omdat de NS 125 miljoen euro terugkrijgt, maar dit zijn alleen de directe kosten. Maar waar niet over gesproken wordt, zijn de exploitatieverliezen die de NS jarenlang geleden heeft en waarvoor de staat steeds heeft moeten bijspringen. Ik zeg niet dat als de NS die procedure gewonnen had, dat dan alle gevolgschade bij AnsaldoBreda geclaimd had kunnen worden, maar een deel was zeker realistisch geweest."

Heeft de parlementaire enquête nog zin, nu deze deal is gesloten?

"Dat lijkt me wel. Deze enquête is door deze deal zeker niet zinloos geworden. Als ik naar buiten kijk, zie ik geen treinen rijden over dat hsl-spoor en dat was wel de bedoeling. Hoe kan het dat de NS bij AnsaldoBreda is uitgekomen, terwijl er grote twijfel bestond over de competenties van dit bedrijf? En wat is er gebeurd tijdens het bouwproces zelf? Hoe zat het met de toezicht tijdens de testfase? Dat moet allemaal aan het licht komen tijdens de enquête."

Zijn dit soort missers in de toekomst voorkomen?

"Door de parlementaire enquête moet de onderste steen boven komen. Net zoals bij eerdere projecten moeten daar lessen uit worden getrokken. Helaas zijn in deze deal geen afspraken gemaakt over informatie die nu onder de pet gehouden wordt door de partijen. Deze informatie hebben we straks dringend nodig tijdens de parlementaire enquête. Ik hoop dat daar tijdens het Kamerdebat van vandaag vragen over worden gesteld."