"Poetin heeft Napoleon-complex"

Door correspondent Wessel de Jong

Nina Chroesjtsjova bewaart warme herinneringen aan haar grootvader, Nikita, die in 1954 de Krim cadeau deed aan de Sovjetrepubliek Oekraïne. In principe is hij dus de oorzaak van het huidige conflict tussen Moskou en Kiev. Als de Krim bij Rusland was gebleven, was er niks aan de hand geweest. Kleindochter Nina, die nu in New York woont, is het met die stelling nadrukkelijk oneens.

Nina herinnert zich haar grootvader goed. "Hij had wat met landbouw. Op zijn datsja moesten we altijd bessen en courgetten plukken, terwijl we natuurlijk wilden rondrennen. Ik haat de natuur nog steeds", vertelt ze in haar appartement op Manhattan.

De professor internationale betrekkingen draagt de naam van haar West-Oekraïense grootmoeder, die een sterke vrouw was, volgens Nina junior. "Oma zakte altijd door de grond als opa Oekraïens sprak." Want het klonk meer Russisch dan Oekraïens, omdat de Sovjetleider nu eenmaal een Rus was, met grote liefde voor Oekraïne, dat wel."

Stalins dood

Pas na de dood van dictator Stalin, in 1953, kon Chroesjtsjov de Krim weggeven aan Oekraïne, omdat Stalin een hekel had aan Oekraïeners. Waarschijnlijk net als de huidige Russische president Poetin, die de revolutionairen in Kiev steevast voor fascisten uitmaakt. Stalin zou het met hem eens zijn geweest.

Nina zal nooit beweren dat haar grootvader een democraat was, maar hij kreeg in zijn latere leven berouw, nadat hij was afgezet in 1964. Hij betreurde, weet Nina, zijn eigen gewelddadige ingrijpen in Hongarije, in 1956. Toen zijn opvolger Leonid Brezjnev hetzelfde deed in Praag, in 1968, zei Nikita Chroesjtsjov: "We hebben nog steeds niks geleerd."

Nina denkt dat die woorden van haar grootvader, over de in bloed gesmoorde Praagse Lente, nog steeds gelden: "We kennen maar één methode. Mijn grootvader zou nu een andere aanpak voorstellen, al was het maar omdat hij een afkeer had van de KGB."

Napoleon-complex

Grootvader Chroesjtsjov heeft zijn weerzin tegen de KGB overgedragen op zijn kleindochter. Nina denkt dat Poetin een Napoleon-complex heeft: dat hij een klein mannetje is dat publiek nodig heeft. De Russische president is daarom wel degelijk gevoelig voor de sancties die het Westen wil instellen, zo denkt ze. Hij wil geen internationale paria worden, veronderstelt Nina.

Wat in ieder geval niet voor ontspanning gaat zorgen is de huidige relatie tussen Moskou en Washington, meent Nina. "Obama heeft Poetin beledigd door hem een zielig schooljongetje te noemen. En Poetin is een racist, net als veel Republikeinen hier, die moeite hebben met een zwarte president."

Chroesjtsjova vindt het moeilijk om voorspellingen te doen over het conflict tussen Rusland en Oekraïne, "omdat de situatie per minuut verandert." Daarom kan ze ook niet uitsluiten dat er nog geweld zal worden gebruikt. "Maar eigenlijk wil ik dat helemaal niet zeggen."