Minder winkels, meer supermarkten

Het aantal winkels in Nederland is in de afgelopen 5 jaar met twee procent gedaald. Vooral winkels met consumentenelektronica sloten de deuren, in het bijzonder in kleinere steden en dorpen. Daar verdween een op de tien elektronicazaken.

Daar staat tegenover dat veel nieuwe supermarkten en warenhuizen de deuren openden, met name in de grote steden met meer dan 100.000 inwoners.

Het CBS heeft de winkeldichtheid in de periode 2008-2013 in kaart gebracht. In 2013 waren er per 100.000 inwoners gemiddeld 570 winkels. Dat is twee procent minder dan in 2008.

Verschillen

Het aantal winkels per inwoner hangt sterk af van plaats en regio. Soms neemt het aantal winkels verhoudingsgewijs toe doordat de bevolking afneemt, of omgekeerd: minder winkels omdat er meer mensen in een stad zijn komen wonen.

Zo zijn er in Hilversum 16 procent minder supermarkten en warenhuizen omdat de bevolking van de stad is gegroeid. En in Loppersum en Muiden is precies het omgekeerde het geval: meer winkels maar minder mensen.

In Flevoland zijn er al jaren veel minder winkels dan gemiddeld elders in het land. In Lelystad groeide het aantal winkels in vijf jaar met 20 procent naar 540 per 100.000 inwoners. In Almere ligt de winkeldichtheid nog steeds een stuk lager, maar daar zijn wel de helft meer supermarkten en warenhuizen bijgekomen.

Het toerisme speelt ook een rol. Op de Waddeneilanden en in bijvoorbeeld Sluis (Zeeuws-Vlaanderen) zijn er veel winkels en vooral supermarkten. Het aantal winkels daar is twee keer zo hoog als het landelijk gemiddelde.

Oorzaken

De reden voor het verdwijnen van de kleinere en zelfstandige winkels heeft een aantal uiteenlopende oorzaken zegt economie-redacteur André Meinema. "De economische crisis heeft veel winkels de nek omgedraaid. Mensen gaven minder uit, het houdt maar aan, de omzet liep terug terwijl de kosten bleven en het opdoeken van de winkel of een faillissement was het gevolg."

Daarnaast zijn er wellicht te veel winkels en te veel winkelcentra, bestaand en bijgebouwde. Die zitten elkaar in de weg bij een verkrappende detailhandelsmarkt.

"Een belangrijke reden is natuurlijk de hoge vlucht die het online-winkelen neemt. Die grazen een hoop omzet weg, vooral bij de winkel om de hoek. De grotere winkels, warenhuizen en winkelketens hebben doorgaans een veel beter uitgerolde en functionerende internetstrategie dan de zelfstandige winkeliers kunnen bedenken en organiseren." aldus André Meinema.