Tweedeling dreigt in Oekraïne

Het oosten van Oekraïne schaart zich achter president Janoekovitsj. In zijn machtsbasis Charkov zijn gouverneurs, provinciale bestuurders en parlementariërs bijeengekomen. Ze riepen regionale autoriteiten op om de grondwet in hun rechtsgebied te handhaven.

Ook werd opgeroepen tot de vorming van burgermilities om een tegenwicht te bieden aan de protestbeweging in de westelijke regio's. Het leger werd gevraagd om neutraal te blijven en wapenopslagplaatsen goed te bewaken.

Akkoord geschonden

Tijdens de bijeenkomst beschuldigde parlementslid Vadim Kolesnisjenko de oppositie van het schenden van het akkoord dat vrijdag onder toezicht van de EU was overeengekomen. De demonstranten in Kiev moesten hun wapens inleveren en het Onafhankelijkheidsplein verlaten en dat hebben ze niet gedaan, zei hij.

Janoekovitsj zit zelf ook in Charkov. Hij heeft gezegd dat er in Oekraïne een staatsgreep is gepleegd en dat hij niet zal aftreden.

Oost versus west

Het westen en het oosten van Oekraïne verschillen sterk van elkaar. In het westen spreekt meer dan 90 procent van de bevolking Oekraïens, een taal die verwant is aan het Russisch, maar die ook veel Poolse woorden kent. In het oosten spreken veel mensen Russisch; er zijn gebieden waar slechts een kleine minderheid Oekraïens spreekt.

De taalverschillen zijn een gevolg van de uiteenlopende geschiedenis van de regio's. Zo hoorde het gebied ten oosten van de rivier de Dnjepr sinds 1686 bij Rusland, terwijl het westen bij Polen hoorde en in 1795 onderdeel werd van het Habsburgse rijk.

Stalin

Daardoor is het oosten van oudsher op Rusland georiënteerd en het westen meer op West-Europa. Het oosten werd al in 1922 onderdeel van de Sovjet-Unie. Een deel van het westen (rond de stad Lviv) hoorde na de Eerste Wereldoorlog weer bij Polen.

In de jaren 1932-1933 organiseerde Stalin een hongersnood in Oekraïne, om het Oekraïense nationalisme te breken. Er vielen miljoenen doden.

Twee weken na het begin van de Duitse aanval op Polen, in 1939, viel het Rode Leger Oost-Polen binnen. Oost-Polen werd geannexeerd door de Sovjet-Unie en daarmee ging ook dat deel van Oekraïne bij de Sovjet-Unie horen.

In 1991 werd Oekraïne onafhankelijk, maar de verschillen tussen het oosten en het westen zijn altijd gebleven.