Nieuw Q-koortsonderzoek Herpen

Door redacteur gezondheidszorg Rinke van den Brink

Alle inwoners van het Brabantse dorp Herpen zijn opgeroepen om deel te nemen aan een groot Q-koortsonderzoek. Daarbij wordt het bloed onderzocht op de aanwezigheid van afweerstoffen én van eiwitten die activiteit van bloedcellen tegen de Q-koortsbacterie verraden.

Het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch kijkt naar de aanwezigheid in het bloed van de circa 2200 Herpenaren van afweerstoffen tegen de Coxiella burnettii, de bacterie die Q-koorts veroorzaakt.

Een laboratorium op het biotechpark op het voormalige Organon-terrein in Oss kijkt of er bepaalde eiwitten voorkomen in het bloed van de Herpenaren. Die eiwitten zijn alleen aan te tonen na een besmetting met Q-koorts.

Verborgen gevallen

Dat tweede onderzoek is nodig omdat de hoeveelheid afweerstoffen in het bloed van met Q-koorts besmette mensen soms te klein is om aan te tonen.

De bacterie die de ziekte veroorzaakt, houdt zich dan als het ware verborgen. Daardoor zijn er de laatste jaren nog steeds patiënten bijgekomen met de chronische vorm van de ziekte die voor zover zij weten nooit eerder Q-koorts hebben gehad. Chronische Q-koorts is een ernstige ziekte die onder meer de hartkleppen kan aantasten.

Vasthoudendheid

In de zomer van 2007 brak in Herpen, deel van de gemeente Oss, een epidemie uit van luchtwegklachten.

Dankzij de vasthoudendheid van de plaatselijke huisarts Alfons Oude Loohuis werd uiteindelijk duidelijk dat het ging om een uitbraak van Q-koorts. Die ziekte kwam tot 2007 sporadisch voor in Nederland. Jaarlijks enkele, bijna altijd beroep gerelateerde gevallen. Nu ging het om 168 gevallen in één dorp.

Laat ingegrepen

Het duurde tot eind 2009 voor er op een effectieve manier werd ingegrepen tegen de Q-koorts. Tussen juli 2007 en december 2009 groeide de Q-koortsuitbraak uit tot de grootste die ooit heeft plaatsgehad in de wereld.

Volksgezondheidsbelangen legden het al die tijd af tegen boerenbelangen, zoals onder meer bleek uit onderzoek van de NOS, van een onderzoekscommissie en van de Nationale Ombudsman.

Sterfte onderschat

Tijdens de grote Q-koortsuitbraak werden zo'n 4000 besmettingen gemeld bij het RIVM. Verder zijn daar 25 sterfgevallen als gevolg van de Q-koorts bekend.

Zowel het aantal gemelde besmettingen als het aantal gemelde sterfgevallen is volgens het RIVM "vrijwel zeker een aanzienlijke onderschatting van de werkelijke getallen". Naar verwachting zijn de resultaten van het onderzoek in Herpen over vier maanden beschikbaar.