"Weinig hoop op vrede in Syrië"
De uitnodiging aan Iran om mee te doen aan de vredesconferentie over Syrië is bij de Syrische oppositie niet goed gevallen. Volgens VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon kan Iran als bondgenoot van de Syrische president Assad een constructieve rol spelen, maar de VS en de Syrische Nationale Coalitie zijn het daar niet mee eens.
Correspondent Sander van Hoorn is in Syrië. Volgens hem leeft er onder de Syriërs überhaupt weinig hoop op vrede na de conferentie. Daar verandert de uitnodiging aan Iran weinig aan.
Zien de VS en de Syrische Nationale Coalitie geen rol voor Iran bij de vredesconferentie?Jawel, maar alleen als Iran zich neerlegt bij een overgangsregering. En dat is een lastige kwestie, omdat de Amerikanen bij een dergelijke regering geen rol zien voor Assad. Het probleem bij de onderhandelingen is dat je moet bepalen hoe sterk beide kanten mogen zijn. De Syrische regering voelt zich nu gesterkt door de uitnodiging aan Iran. En dat is dan weer reden voor de Syrische Nationale Coalitie om niet mee te doen.
Gaat de Syrische Nationale Coalitie er dan vanuit dat Iran sowieso niet akkoord gaat met zo'n overgangsregering?De oppositie weet dat Iran daar vrij sterke ideeën over heeft. Iran was niet bij de eerste conferentie waar werd gesproken over zo'n overgangsregering. Dat gaat een groot deel van het spel aan de onderhandelingstafel bepalen.
De bijeenkomst begint woensdag in 't Zwitserse Montreux. Is er in Syrië hoop op vrede?Dat zal na vandaag weer wat minder zijn, als er überhaupt hoop is geweest. Iedereen staat sceptisch tegenover de conferentie. Duidelijk is dat de Amerikanen en de Russen eerst weer met elkaar om tafel moeten gaan om te kijken hoe ze de gevoeligheid rond de uitnodiging aan Iran oplossen. De oppositie moet weer bij de onderhandelingen worden betrokken, anders dreigt er woensdag helemaal niets te gebeuren.
Voelt Assad zich gesterkt doordat het Westen een nog grotere afkeer heeft van de aan al-Qaeda gelieerde opstandelingen dan aan hem?Ja, dat is begonnen bij het akkoord over de chemische wapens. En dat wordt nog eens versterkt doordat westerse inlichtingendiensten met hem lijken te praten over het bestrijden van al-Qaeda-achtige groepen. Assad denkt dat hij al winst behaalt doordat hij opnieuw met het westen om tafel zit. Dat is ook het probleem bij die conferentie, zodra Assad het idee heeft dat hij erbij wint, heeft dus de oppositie grotere problemen om mee te doen.
Wat betekent dat voor het resultaat van de conferentie? Niemand gaat ervan uit dat het iets oplevert. De vertegenwoordigers van oppositie hebben ook het nadeel dat ze maar namens een heel klein deel van de Syriërs spreken. De Amerikanen en de Russen willen graag het idee geven dat de conferentie het begin is van een proces. Zij zeggen dat het mogelijk tot vrede leidt bij, bijvoorbeeld, de Syrië Vijf-conferentie. In Syrië zelf zul je dit soort optimisme weinig tegenkomen.
Nederland is ook uitgenodigd, wat hebben wij daar te zoeken? Nederland kan meepraten en is een bondgenoot van de Verenigde Staten. Nederland is een van de partijen die in de achterkamertjes als een soort bindmiddel kunnen fungeren. Er zijn meer landen die op de achtergrond een kleine rol spelen. De grote rol wordt gespeeld door de Syrische regering en de oppositie, als zij aan tafel zitten. En natuurlijk door de Verenigde Staten, Rusland en eventueel Iran.
Op dit moment ben jij in de Syrische havenstad Latakia. Daar worden de chemische wapens van de regering Syrië uitgevoerd en in internationale wateren vernietigd. Hoe verloopt die operatie?Tot nu toe goed, met een kleine vertraging, maar tot nu toe ging het om wapens die vanuit Homs naar Latakia werden gebracht. Dat is een route met weinig problemen en geen gevechten. Bij de volgende fase gaat het om het vervoeren van de grondstoffen voor die wapens. Die komen uit andere delen van Syrië en moeten een langere weg afleggen. Het transport voert langs wegen rond Aleppo en Damascus. Daar wordt gevochten en worden wegen afgesloten. De problemen, en dus de vertraging, zullen vooral daar ontstaan.