Nep-operatie meniscus succesvol

Een echte meniscusoperatie bij langdurige knieklachten is niet beter dan een nep-operatie aan de meniscus. Dit opmerkelijke resultaat over het placebo-effect publiceren Finse onderzoekers deze week in het toonaangevende medische vakblad The New England Journal of Medicine.

Het placebo-effect is een bekend verschijnsel in de medische wetenschap. Het treedt op als iemand bijvoorbeeld na het toedienen van een pil zonder werkbare stoffen toch het idee heeft minder klachten te hebben.

Fragmenten

Een placebo-operatie is veel lastiger uit te voeren. Toch slaagde deze groep erin om een onderzoek op te zetten waarin een meniscusoperatie werd vergeleken met een nep-meniscusoperatie.

Een (gedeeltelijke) meniscusverwijdering is een van de meest voorkomende orthopedische ingrepen. Het idee daarachter is dat de pijnklachten verdwijnen als de beschadigde fragmenten worden verwijderd.

Hetzelfde effect

146 mensen met knieklachten ondergingen allemaal een kijkoperatie. Daarna werd de groep willekeurig in tweeën gesplitst. Aansluitend op de kijkoperatie werd bij de ene groep de meniscus gedeeltelijk verwijderd. Bij de andere groep wekte de chirurg alleen de suggestie dat de meniscus voor een deel werd weggehaald.

En wat bleek: twaalf maanden na de operatie voelden beide groepen zich in dezelfde mate geholpen. Verrassend, vindt hoogleraar orthopedie Jan Verhaar. Hij is voorzitter van de Nederlandse Orthopaedische Vereniging. "Door dit onderzoek komt de drempel voor operaties bij meniscusklachten hoger te liggen."

Slijtage

Verhaar benadrukt dat de resultaten niet opgaan voor alle mensen met meniscusletsel. Niet voor mensen met acuut meniscusletsel, wel voor een deel van de mensen die (langdurige) knieklachten hebben door slijtage of scheurtjes.

"We wisten al dat een scheurtje niet altijd reden is om de meniscus te verwijderen, maar er was weinig bewijs om dat te onderbouwen. Onderzoek met placebo-operaties is namelijk zelden mogelijk. Dit is een knap opgezet onderzoek", zegt hij.

Eerder onderzoek liet zien dat fysiotherapie bij langdurige knieklachten hetzelfde (positieve) resultaat geeft als meniscuschirurgie.