Terugblik 2013: Edith Bosch

NOS Sport kijkt met vijf sporters terug op 2013. In de serie 'Terugblik 2013-2014 vooruitblik' vandaag: judoka Edith Bosch.

Of 2013 een bewogen jaar was voor Edith Bosch? Daar hoeft de voormalig topjudoka niet lang over na te denken. ''Ja, zeker weten. Het was een heel heftig jaar'', zegt ze zonder twijfel. Eind april zet Bosch een punt achter haar topsportcarrière. Vier weken later, terwijl ze het afscheid nog moet verwerken, vindt ze zichzelf terug op een verlaten eiland. Welkom bij Expeditie Robinson.

''Het is mooi geweest''

Het is begin 2013. Bosch denkt nog niet aan stoppen, als ze zich in Brazilië voorbereidt op het EK judo in april. Maar dan komen de eerste gedachten. ''Het dagelijkse ritme van eten, trainen, slapen was niet meer genoeg. Ik besefte dat ik meer prikkels nodig had. Ik kwam erachter dat ik ook houdbaar ben. Na vijftien jaar topsport is het mooi geweest, genoeg'', is de conclusie van Bosch.

De judoka neemt vier keer deel aan de Olympische Spelen en verovert één keer zilver en twee keer brons. In 2005 wordt ze wereldkampioen en Bosch pakt in haar carrière vier keer de Europese titel. Ze groeit uit tot het boegbeeld van het Nederlandse vrouwenjudo.

Het besluit nemen om achter zo'n imposante loopbaan een punt te zetten is één, het vervolgens ook aan de buitenwereld kenbaar maken is een tweede. Bosch: ''Dat was voor mij écht een ding. Ik heb bewust een moment voor de camera gekozen om mijn afscheid aan te kondigen. Dat hoorde voor mij bij het proces van bewustwording.''

''Speciaal, maar ook verschrikkelijk''

Eind april staat Bosch voor het laatst op de tatami. Ze kan het gevoel van die dag zo weer oproepen. ''Het was speciaal, maar ook verschrikkelijk tegelijk. Alles bewust voor de laatste keer doen, samen met de meiden. Ik wilde ook echt graag afscheid nemen als onderdeel van het team. Nog één keer samen genieten.''

Bosch wint haar laatste wedstrijd en helpt de ploeg daarmee aan de overwinning. Een gouden afscheid. ''Dat zit voor altijd in mijn hart. Ik had me geen mooier afscheid kunnen wensen. Ik merk nu wel dat ik het judoën, het fysieke contact met anderen, mis. Maar niet op het hoogste niveau'', voegt ze er snel aan toe. Een comeback zal er dan ook niet komen. Mede door het avontuur dat volgt na het afscheid van de topsport.

Transitie van topsporter naar mens

Amper vier weken na haar laatste wedstrijd beginnen de opnames van het populaire tv-programma 'Expeditie Robinson'. Zestien bekende Nederlanders moeten zien te overleven op een onbewoond eiland. Ze voeren opdrachten uit en iedere week wordt één kandidaat weggestemd door de andere deelnemers. Een echte survival.

Bosch: ''Het was voor mij een stok achter de deur. Als ik aan dat programma mee zou doen, moest ik ook echt stoppen met judo. Dan was er geen weg meer terug. Zo ging ik er in.'' Tijdens de opnames verliest de afgetrainde judoka haar sportlichaam. De spiermassa verdwijnt en ze valt zestien kilo af. ''De Expeditie heeft mij geholpen in de transitie van topsporter naar mens. Ik heb heel veel over mezelf geleerd. Ik ben er achter gekomen dat ik heel autonoom ben en niet onzeker.''

Bosch voert eigen expeditie

Bosch ontwikkelt zich tot een sterke kandidaat. Ze doet niet mee aan de complotten van anderen en trekt haar eigen plan. ''Ik had een 'Expeditie Edith' binnen Expeditie Robinson. Van een supergestructureerd topsportleven naar helemaal niks op dat eiland, echt een shock. Bovendien ben je als topsporter vaak niet sociaal, eerder egocentrisch. Maar iedereen vond mij tof, dat is wel iets om trots op te zijn.''

Bosch bereikt de finale van het programma, bekeken door meer dan een miljoen mensen, en ze piekt als een topsporter. Tot aan de finale wint ze geen enkele opdracht, maar in de finale is ze de sterkste. Ze treedt in de voetsporen van ex-hockeyster Fatima Moreira de Melo, die het programma in 2012 wint. ''Als topsporter ben je harder dan de gemiddelde andere kandidaat. En je gaat altijd voor 100%'', verklaart Bosch.

Op de bonnefooi naar Parijs

Nu 2013 er bijna op zit kan Bosch zich helemaal richten op haar nieuwe leven. Ze is begonnen aan een studie sportmanagement en wil zich ontwikkelen als lifestylecoach. ''Elke dag is spannend en ik doe dingen die ik als topsporter niet deed. Ik ben onlangs op de bonnefooi naar Parijs gereden om judo te kijken, zulke dingen doe je tijdens je carrière niet.''

Het is niet uitgesloten dat Bosch ooit weer terugkeert in de judowereld. ''Ik zeg niet dat ik nooit terugkom. Het coachen van mensen trekt me heel erg aan. Ik ben een 'mensen-mens' en wil anderen graag helpen. Sport zal altijd een warm plekje bij mij houden, sport is wel mijn leven.''