Actie doorliggen werkt averechts

Door onze redacteuren Rinke van den Brink en Bas de Vries

De aanwezigheid van verpleegkundigen die gespecialiseerd zijn in doorligwonden kan ertoe leiden dat de rest van het personeel daarvoor te weinig aandacht heeft. Dat erkent Directeur Math Gulpers van verpleeghuis Lückerheide in Kerkrade.

"Als je op elke afdeling zo'n gespecialiseerde decubitusverpleegkundige hebt dan loop je inderdaad het risico dat mensen gaan denken dat ze zich niet meer met zo'n onderwerp bezig hoeven te houden. Iedereen heeft het zó druk."

Lückerheide in Kerkrade is een van de verpleeghuizen waar Esther Meesterberends onderzoek deed naar de factoren die bepalen of een patiënt doorligwonden krijgt. Ze volgde voor haar promotie-onderzoek patiënten in 18 Nederlandse en Duitse verpleeghuizen. Haar opvallendste conclusie: de aanwezigheid van een gespecialiseerde decubitusverpleegkundige kan averechts werken.

Kwaliteitscontroles

Meesterberends adviseert om het personeel in verpleeghuizen regelmatig en goed te scholen over doorligwonden. De rol van de decubitusverpleegkundigen moet veel duidelijker worden. Ze moeten een centrale rol spelen bij het scholen van collega's die het eigenlijke werk moeten doen.

Verder moeten verpleeghuizen regelmatig interne kwaliteitscontroles houden. En patiënten moeten veel vaker in een andere houding gelegd worden zodat de kans op doorligwonden kleiner wordt.

Ondersteuning

Directeur Gulpers van Lückerheide trekt de parallel met de verpleegkundigen die gespecialiseerd zijn in het tegengaan van vrijheidbeperkende maatregelen bij zwaar demente ouderen. "Daarvan heb ik er twee voor het hele verpleeghuis. Die twee kunnen niet meer dan hun collega's adviseren en ondersteunen. Dan loop je niet het gevaar dat het overige personeel zo'n onderwerp laat zitten."

Gulpers zegt dat verplegenden en verzorgenden er weer van doordrongen moeten worden dat doorligwonden niet alleen het werk zijn van de decubitusspecialist is, maar van iedereen. "Dan vraag je een niet zo heel grote extra inspanning van de mensen. En die brengt geld op doordat je minder doorligwonden krijgt. En dan hebben we het niet eens over het leed dat we er mee kunnen voorkomen."

Pijnstillers

Hij gelooft ook dat pijnstillers onbedoeld kunnen leiden tot meer doorligwonden. "Als je niet voelt dat je van het liggen pijn krijgt aan je hiel of je bil, dan merk je ook niet zo makkelijk dat daar doorligwonden ontstaan. Maar je wil ook niet dat ouderen de laatste periode van hun leven pijn moeten hebben. Het is ingewikkeld om daar de juiste balans te vinden. Hoe zorg je er voor dat iemand geen onnodige pijn heeft, zonder dat je de signaalfunctie van de pijn uitschakelt?"

Volgens Gulpers heeft de helft van de demente ouderen altijd pijn. En maar een kwart wordt behandeld tegen die pijn.