Duitse aanpak doorligwonden beter
Door onze redacteuren Rinke van den Brink en Bas de Vries
Door de zorg in Nederlandse verpleeghuizen net iets anders te organiseren, kan het aantal patiënten dat doorligwonden krijgt flink dalen. Dat blijkt uit onderzoek waarop Esther Meesterberends op 19 december hoopt te promoveren aan de Universiteit Maastricht.
Doorligwonden komen in Nederlandse verpleeghuizen ruim twee keer vaker voor dan in Duitse. Die voor Nederland ongunstige cijfers waren al langer bekend. Maar dat die slechtere prestaties een rechtstreeks gevolg zijn van de organisatie van de zorg in Nederlandse verpleeghuizen, is nieuw.
Opgenomen
In Nederland krijgt één op de drie nieuwe patiënten in verpleeghuizen binnen 12 weken te maken met doorligwond(en). In Duitsland is dat één op zeven.
Meesterberends deed tussen september 2009 en september 2011 onderzoek in acht Nederlandse en tien Duitse verpleeghuizen. Ze volgde 240 patiënten die in die periode in de Nederlandse verpleeghuizen werden opgenomen en 307 nieuwe Duitse patiënten. Ze controleerde al die patiënten 12 weken lang op doorligwonden.
Verklaring
Meesterberends vond zes factoren die van invloed zijn op het aantal doorligwonden: dementie, het gebruik van pijnstillers, het gebruik van hulpmiddelen zoals tilliften, het toepassen van wisselligging (mensen in een andere houding leggen), het regelmatig uitvoeren van interne kwaliteitscontroles en de aanwezigheid van gespecialiseerde decubitusverpleegkundigen. Decubitus is een ander woord voor doorligwonden.
Drie van de zes factoren - het gebruik van pijnstillers en hulpmiddelen én de aanwezigheid van gespecialiseerde decubitusverpleegkundigen - komen meer voor in Nederlandse verpleeghuizen dan in de Duitse. Deze factoren leiden ertoe dat doorligwonden hier vaker voorkomen.
De drie andere factoren - het voorkomen van dementie, het toepassen van wisselligging en regelmatige interne kwaliteitscontroles - komen vaker voor in Duitse verpleeghuizen. Deze drie factoren leiden ertoe dat er daar minder doorligwonden zijn.
Gespecialiseerd
Het meest verrassende onderzoeksresultaat is dat juist de aanwezigheid van gespecialiseerde decubitusverpleegkundigen in Nederlandse verpleeghuizen zorgt voor extra doorligwonden. Meesterberends vermoedt dat andere verzorgenden door de aanwezigheid van die specialisten denken dat de preventie en verzorging van doorligwonden in goede handen is en dat zij zich daar dus niet mee bezig hoeven te houden.
Ook het vaker gebruiken van pijnstillers verhoogt het risico op doorligwonden. Door de pijnstilling voelen mensen minder en zijn ze mogelijk minder snel geneigd beginnende doorligwonden te melden. Het gebruik van tilhulpmiddelen vergroot de kans op wrijvingspunten en drukpunten op de huid die doorligwonden tot gevolg kunnen hebben.