"Amnestiewet Suriname werkt niet"
Door buitenlandredacteur Aniete Coelingh
Het strafproces tegen de verdachten van de moorden op vijftien vooraanstaande Surinamers op 8 december 1982 is nog steeds opgeschort. De amnestiewet die in 2012 werd aangenomen door het Surinaamse parlement heeft volgens Surinaamse juristen een verlammende werking op het proces.
Niet alleen op de procesgang, ook op de waarheidscommissie die voorstanders van de wet wilden instellen. Door de wet gaan de verdachten, onder wie hoofdverdachte en huidig president Desi Bouterse, vrijuit.
De nabestaanden van de slachtoffers van de decembermoorden in Suriname herdenken vanavond de moorden van 1982. Ze riepen zaterdag in een paginagrote krantenadvertentie het Surinaamse parlement op om de amnestiewet in te trekken.
Hugo Essed, één van de juristen die de nabestaanden bijstaat, zegt tegen de website Starnieuws dat de amnestiewet meer problemen heeft veroorzaakt dan oplossingen. Zelfs parlementariërs die destijds voor de wet stemden, zouden ermee in hun maag zitten.
Verdeeldheid
"Die wet werkt juridisch niet, politiek niet, maar ook maatschappelijk niet. De verdeeldheid in de samenleving bereikt helaas langzaam een kookpunt, omdat uit de hoek van de moordenaars een ieder die tegen amnestie is tot landverrader wordt bestempeld. Hoelang gelooft het volk dat nog?", zegt Essed tegen Starnieuws.
De parlementariërs die voorstander waren van de amnestiewet, beloofden in 2012 dat er een waarheidscommissie zou worden ingesteld. Minister Lackin van Buitenlandse Zaken zei dat Suriname daarbij ondersteund wordt door de Organisatie van Amerikaanse Staten, de OAS. Deze week bleek dat de OAS helemaal geen bemoeienis heeft met de waarheidscommissie.
Sterker nog, secretaris-generaal Jose Miguel Insulza heeft volgens Hugo Essed tegenover de nabestaanden benadrukt "dat in alle gevallen van schendingen van mensenrechten de weg openstaat om verhaal te halen bij de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten". Het Surinaamse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft nog niet gereageerd op de uitspraak van Insulza.
De Krijgsraad die belast is met het strafproces, schorste de zaak in 2012. Een constitutioneel hof zou de amnestiewet eerst moeten toetsen. Dat Hof moet nog steeds worden opgericht.
Impasse
Twee verdachten hebben geprobeerd om het strafproces helemaal te laten stopzetten, maar het Hof heeft dat verzoek afgewezen. Tegelijkertijd ligt er een hoger beroep tegen de schorsing van het proces. Het Decembermoordenproces zit kortom in een lange impasse.
Essed denkt dat er nog vóór de verkiezingen van 2015 een meerderheid in het parlement komt voor het intrekken van de amnestiewet. Maar gezien de politieke verhoudingen in de Nationale Assemblee en de stevige meerderheid van de NDP van Desi Bouterse, lijkt dat vooral een wensgedachte.