Chinese landbouw op de schop

Zoals alle pas aangetreden Chinese leiders, moet ook Xi Jinping zeggen welke kant het op moet met het land. Een van de belangrijkste vraagstukken is daarbij de landbouw.

De landbouwsector is hard toe aan vernieuwing. Volgens het oude communistische principe is het boerenland van de gemeenschap. De boeren - en dat zijn er nog steeds heel veel in China - pachten de grond en mogen een klein deel van de opbrengst houden. De prikkels om hun bedrijfje winstgevend te maken, zijn te zwak. Bovendien hebben ze vaak maar een klein stukje land. Daardoor is Chinese landbouwsector verre van efficiënt.

Boerenleenbank

Iemand die zich al jaren bezighoudt met grondbezit en onroerend goed in China is hoogleraar Chinese economie Peter Ho. Hij is verbonden aan de Technische Universiteit van Delft, en is geregeld in China. Hij reist het hele land door om te onderzoeken hoe je de grond in kaart kan brengen en adviseert de Chinese overheid daarbij.

Ho is enthousiast over de aangekondigde hervormingen. Die komen er kortweg op neer dat een boer een lening moet kunnen krijgen van een soort boerenleenbank, met als onderpand het land en het huis daarop. Met die lening kan hij bijvoorbeeld landbouwmachines of bestrijdingsmiddelen kopen en personeel aantrekken. Het komt erop neer dat de boer ondernemender wordt, meer winst gaat maken en dus meer bijdraagt aan de Chinese economie.

Maar er is nog een belangrijk punt, zegt Ho. "De kloof tussen arm en rijk is in China heel groot. In de steden zijn steeds meer puissant rijke ondernemers die niet weten wat ze met het geld moeten doen, terwijl er in het binnenland nog veel boeren zijn die onvoldoende toegang hebben tot basisvoorzieningen. Die groeiende ongelijkheid leidt tot sociale onrust, en dat is wat China koste wat het kost wil vermijden."

Proeftuintjes

En dan is er ook nog een heel praktische reden, zegt Ho. "Om die 1,3 miljard monden in de toekomst te kunnen blijven voeden, moet er veel meer geproduceerd worden. Want het zou toch te gek zijn als een land met zo'n capaciteit, steeds meer voedsel moet importeren. Dus de landbouwgrond beter organiseren, de boeren meer stimuleren en economie stabiliseren. Dat is waar het om gaat."

Er loopt nu al een aantal experimenten met leningen voor boeren, vooral op land vlak bij grote steden als Chongqing en Guangzhou. De overheid houdt er graag proeftuintjes op na, voordat het landelijk ingevoerd wordt. Stap voor stap, anders komt er maar onrust van, is het Chinese adagium. Peter Ho heeft voorlopig nog genoeg te doen in China?