Ruttes omweg van 14.000 km
Door politiek verslaggever Wilco Boom
Uit de airmiles die Mark Rutte er deze dagen bij krijgt, blijkt dat Nederland er veel aan is gelegen om van de handelsmissie naar Indonesië een succes te maken.
De premier was vorige week in China en had rechtstreeks naar Jakarta kunnen vliegen, een afstand van 5200 kilometer. Maar Rutte kwam eerst terug naar Den Haag (7800 km) en is intussen hier vandaan naar Jakarta (11.000 km) gevlogen.
Reden: Het is diplomatiek onbeleefd om als leider van een belangrijk officieel bezoek de indruk te wekken dat je niet speciaal naar het gastland komt, maar op doorreis bent.
Dat Rutte op zondag en maandag in Den Haag nog wat zaakjes kon afhandelen, was een prettige bijkomstigheid. Een belangrijk gebaar dus om speciaal voor gastheer en president Yudhoyono een kleine 14.000 kilometer om te vliegen.
Gevoeligheden
Premier Rutte is voor het eerst in de republiek Indonesië. In zijn kielzog volgt de komende drie dagen de grootste Nederlandse handelsmissie ooit. En dat in een land waarmee de verhoudingen niet altijd geweldig zijn geweest door postkoloniale gevoeligheden over en weer.
Rutte loopt dus op eieren, terwijl hij zaken komt doen. En het liefst grote zaken. Nederland is al de grootste Europese investeerder in Indonesië en, op Duitsland na, de grootste Europese handelspartner van Indonesië.
Een paar cijfers: Nederland importeerde in 2012 voor ongeveer 2,8 miljard euro uit Indonesië. Nederlandse bedrijven exporteerden in dat jaar voor ruim 600 miljoen euro naar Indonesië. De economie van Indonesië boekt al jaren stevige groeicijfers, 6,2 % in 2012.
Waterkeringen
Kansen dus. De handelsmissie bestaat uit meer dan honderd bedrijven. Jakarta heeft steeds meer last van wateroverlast uit zee. Er moet iets gebeuren met waterkeringen en dijken, dus hopen bedrijven als Boskalis, Haskoning en Structon daaraan te kunnen bijdragen.
Ook de agro-industrie is zwaar vertegenwoordigd, van Go Tan (kroepoek en nog veel meer) tot Frisian Flag en Heineken. Er zijn ook bedrijven en organisaties mee uit de medische sector, zoals het AMC en Philips Healthcare.
Voor de politieke begeleiding zorgt niet alleen Rutte, maar ook minister Liliane Ploumen van buitenlandse handel (en ontwikkelingssamenwerking) en staatssecretaris Sharon Dijksma van landbouw.
Geen garantie
De zware inzet van de handelsmissie garandeert geen successen. Het zou niet het eerste officiële bezoek uit Nederland zijn waarmee iets mis gaat.
Dieptepunt is het bezoek van koningin Beatrix aan Indonesië in 1995. Van het kabinet mocht ze toen niet op 17 augustus arriveren, datum van de Indonesische onafhankelijkheid. Nederland had altijd geweigerd die datum te erkennen.
Daar bestond veel bezwaar tegen, vooral in kringen van Indië-veteranen. Nederland ging altijd uit van de officiële machtsoverdracht in 1949. Beatrix kwam pas op 21 augustus in plaats van de 17de en dat zette veel kwaad bloed in Jakarta. Zo werd de lunch met toenmalig president Soeharto onverwacht afgezegd.
Erkenning
Dat de verhoudingen zijn verbeterd, wordt in hoge mate op het conto geschreven van oud-minister van Buitenlandse Zaken Ben Bot. Hij vertegenwoordigde Nederland op 17 augustus 2005 bij de viering van de 60ste onafhankelijkheidsdag in Jakarta; een impliciete erkenning van die datum.
Begin vorig jaar blokkeerde de Tweede Kamer de verkoop van onze Leopard tanks aan Indonesië. De linkse partijen vreesden dat de tanks zouden worden ingezet tegen naar onafhankelijkheid strevende Papoea's. De PvdA stemde tegen uit oppositie-overwegingen.
Timmermans
Intussen heeft het kabinet, inclusief de PvdA, ingestemd met verkoop van marine-materieel aan Indonesië, en hoopt het kabinet dat het afketsen van de tankdeal Nederland niet langer wordt aangerekend.
Minister Timmermans van Buitenlandse Zaken, als Kamerlid nog fel tegen de verkoop van de tanks, is begin dit jaar in Indonesië geweest om het pad voor premier Rutte en de handelsmissie te effenen.