Wat is nou 0,1 procent groei?
Door economie-redacteur André Meinema
Wat stelt die 0,1 procent groei nou eigenlijk voor? Op zich niet zo gek veel. De hele Nederlandse economie is ongeveer 600 miljard euro groot. In het derde kwartaal is 144,3 miljard euro verdiend. De 0,1 procent staat welgeteld dus voor 100 tot 150 miljoen euro.
Het is ook een cijfer met de nodige afrondingen, want het is maar één cijfer achter de komma. Dus met één flinke tegenvaller, een paar faillissementen, of een wegvallende grote bedrijfsorder, een bezuiniging van de overheid en de plus is weer een min. Met andere woorden, het dubbeltje had net zo goed de andere kant op kunnen rollen en dan was Nederland in de recessie blijven hangen.
We spreken van een recessie als er twee of meer opeenvolgende kwartalen zijn waarin de economie kleiner is dan het voorgaande kwartaal, hoe miniem dan ook.
Het zijn bovendien de verzamelde cijfers over de periode juli tot en met september. Inmiddels zijn we al weer anderhalve maand verder. We kijken dus met het CBS vooral achter ons.
Over zes weken wordt het cijfer bovendien herzien omdat het CBS dan over meer en nauwkeuriger cijfers beschikt. Het kan het zomaar gebeuren dat het 0,3 procent groei blijkt te zijn. Of toch een krimp van 0,2 procent. Het klinkt een beetje als willekeur, maar relevanter dan een tiende van een procent is de richting waarin de economie zich beweegt.
De meest recente cijfers over de maand oktober onderstrepen heel voorzichtig een opgaande lijn in de economie. Maar het houdt niet over. Het economisch herstel dat wordt opgetekend is broos en bescheiden. Lichtpuntjes zijn meer waakvlammetjes dan stookketels.
Een lichtpunt in het cijfer is de export. De groei is vooral te danken aan vraag uit het buitenland naar Nederlandse producten, gas en diensten en de doorvoer van producten via bijvoorbeeld Rotterdam.
Maar daar tegenover staat een aanhoudende daling van de consumentenbestedingen. Al ruim twee jaar dalen de uitgaven van huishoudens. Dat voelen vooral de winkeliers, die al 1,5 jaar hun omzet zien teruglopen.
De industriële productie mag dan wel aantrekken, voor het eerst in een jaar tijd, toch blijft het bedrijfsleven terughoudend met investeringen. Per maand gaan honderden bedrijven over de kop, gemiddeld 25 per dag. Gemiddeld verliezen 100 mensen per dag momenteel hun baan.
Consumenten zien en voelen dit in hun portemonnee. De dalende koopkracht, het inkomensverlies, de bezuinigingen, de onzekerheid over je baan maakt de consumenten koopschuw. Al 2,5 jaar lang. Men bezuinigt op aankopen, stelt aankopen uit en spaart liever dan er geld wordt uitgegeven. We geven geen gas, maar staan op de rem.
Een gevolg van de recessie is dat er veel banen verloren gaan en er veel werklozen zijn. De werkloosheid ijlt bovendien altijd na, ook al trekt de economie aan. De komende maanden zal de werkloosheid blijven oplopen, ook al doen bedrijven het beter en trekt de export aan.
Door faillissementen verdwijnen er namelijk nog steeds veel banen en bedrijven zijn nog zo voorzichtig dat ze weinig nieuwe mensen aannemen. Volgens het CBS hebben we in het derde kwartaal dan ook een zuur record opgetekend: er gingen 160.000 banen verloren , het grootste verlies in bijna 20 jaar.