De worsteling van Bram Vermeulen

Door correspondent Bram Vermeulen

Het is al meer dan zeven maanden geleden dat ik die hand op mijn schouder voelde. "Wilt u even meekomen'', sprak een agent bij het grenskantoor op Istanbul Atatürk Airport. Er stond een mededeling achter mijn naam. "Turkije is voor u verboden'', legde een agent na uren wachten in het grenskantoor uit. "U bent een veiligheidsprobleem.''

Aangezien het ministerie van Binnenlandse Zaken me een maand eerder een perskaart en een verblijfsvergunning had verschaft, konden de agenten niet anders dan me toch door te laten. Waarom ik een veiligheidsprobleem ben voor de Turken, kon de agent niet zeggen. Dat moest ik maar in Ankara vragen.

Escalatie

Zeven maanden later staat de notificatie achter mijn naam er nog steeds. Telkens als ik de Turkse grens passeer, herhaalt zich hetzelfde ritueel. Ik nam contact op met alle relevante autoriteiten, van de woordvoerder van de president tot de lokale politie, van het ministerie van Binnenlandse Zaken tot de Turkse ambassadeur in Den Haag.

De zaak escaleerde eind september toen een agent op een afdeling van het ministerie in Istanbul me dreigde per direct het land uit te zetten.

Ook niet als toerist

Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken raakte actief betrokken en riep Turkse diplomaten op het matje. Begin september werd ik gevraagd om bij het Turkse consulaat in Rotterdam een nieuw inreisvisum aan te vragen, dat alle problemen zou oplossen.

Maar het oponthoud bleef, net als de notificatie achter mijn naam. Zolang mijn naam op een zwarte lijst staat, geen nieuwe perskaart. Zonder nieuwe perskaart geen verblijfsvergunning. En zonder verblijfsvergunning kom ik er vanaf 1 januari niet meer in, ook niet als toerist, zo was de mededeling toen ik begin oktober naar Istanbul reisde.

Nieuws?

Moet de worsteling van een journalist met de autoriteiten van het land waarover hij bericht zelf nieuws worden? Die discussie hebben we de afgelopen maanden op de redactie veel gevoerd. Is het wel nieuws, als de journalist nog steeds het land wordt binnengelaten, zij het met oponthoud?

Wel als het gebeurt in een land waar de binnenlandse pers steeds meer wordt gemuilkorfd en de buitenlandse pers gericht doelwit is van die autoriteiten, zoals gebeurde tijdens de protesten in mei. De burgemeester van Ankara startte een haatcampagne op Twitter tegen de correspondent van de BBC. De Amerikaanse zender CNN werd keer op keer beticht van leugens.

Publicatie als wapen

Mijn grensperikelen staan los van die protesten. De notificatie dateert van 12 februari, in een maand waarin ik tal van groeperingen interviewde die de Turkse staat niet welgezind zijn, van extreem-links tot de Koerdische PKK.

Turkse diplomaten weigeren te zeggen of de problemen daarmee verbonden zijn. "Ieder land heeft het recht zijn soevereiniteit te beschermen'', zei een Turkse diplomaat in Nederland. Welk wapen heeft een journalist om zich te verdedigen in zo'n geval, behalve publicatie?

Lees ook: Turkije zit Bram vermeulen dwars