Vijf discussiepunten in IPCC-rapport

Door NOS-weerman Peter Kuipers Munneke

Vrijdag verschijnt de samenvatting van deel 1 van het nieuwe klimaatrapport van het IPCC. Hierin wordt de meest actuele kennis over de natuurwetenschappelijke basis van het klimaat weergegeven op een manier die relevant is voor makers van klimaat- en energiebeleid. Tegelijk laat het zien op welke terreinen het klimaatonderzoek in de afgelopen jaren voortgang heeft geboekt.

Volgens deskundigen zijn er een paar punten die de komende dagen nadrukkelijk de aandacht zullen krijgen:

1. De maximaal te verwachten stijging van de temperatuur op aarde zal in het jaar 2100 waarschijnlijk iets lager uitvallen dan in het vorige rapport van het IPCC. Dat is in belangrijke mate het gevolg van de keuze voor meer realistische uitstootscenario's voor broeikasgassen.

2. De schattingen van de zeespiegelstijging tot 2100 worden waarschijnlijk fors - met enkele tientallen centimeters - naar boven bijgesteld. Dat komt omdat wetenschappers het gedrag van de ijskappen op Groenland en de Zuidpool nu beter begrijpen dan in 2007. Zo zal het sneller in zee stromen van ijskappen worden meegenomen in de nieuwe schattingen.

3. De afgelopen vijftien jaar is de stijging van de temperatuur op aarde getemperd. Wetenschappers hebben uiteenlopende verklaringen gegeven voor deze onverwachte vertraging van de opwarming, waaronder uitbarstingen van kleinere tropische vulkanen en een grotere opname van warmte in de diepe oceanen. Deskundigen kijken uit naar de manier waarop dit onderwerp in het rapport wordt verwoord.

4. De ondergrens van de schatting van de zogeheten klimaatgevoeligheid wordt mogelijk iets naar beneden bijgesteld. Klimaatgevoeligheid is ruwweg de verwachte temperatuurstijging voor een bepaalde toename in de CO2-concentratie. De exacte formulering voor de klimaatgevoeligheid in het komende IPCC-rapport is een heet hangijzer, omdat critici in een lagere ondergrens het bewijs zien dat de opwarming minder snel zal verlopen dan werd aangenomen.

5. Er zal waarschijnlijk aandacht komen voor de waargenomen verzuring van de oceanen. Door de opname van CO2 door het oceaanwater treedt verzuring op, die verschillende ecosystemen in de oceaan bedreigt. Daarnaast zal meer nadruk komen te liggen op regionale verschillen in de verwachte klimaatverandering en op klimaatverandering op de wat kortere termijn van enkele tientallen jaren.

(Peter Kuipers Munneke is naast NOS-weerman klimaatdeskundige; hij promoveerde op onderzoek naar het klimaat in poolgebieden.)