Veilige site voor klokkenluiders

Door research-redacteur Hugo van der Parre

Mensen die misstanden aan de kaak willen stellen en op een veilige manier in contact willen komen met de pers, kunnen vanaf vandaag terecht bij Publeaks. Publeaks is een website die het voor klokkenluiders mogelijk maakt om anoniem en beschermd documenten te lekken naar de media.

De site is een initiatief van een groot aantal landelijke media, waaronder NOS Nieuws, Nieuwsuur, het ANP en landelijke kranten en weekbladen. De klokkenluider kan zelf kiezen naar welke van de aangesloten media hij documenten of beeld- en geluidsfragmenten wil sturen en blijft volledig anoniem.

Doorgeefluik

De ontvangende media kunnen de bestanden in een beveiligde omgeving bekijken en bewerken. Anders dan bij WikiLeaks heeft Publeaks zelf geen toegang tot de gelekte bestanden en kan het niet achterhalen wie de afzender is, maar is het eigenlijk een doorgeefluik.

De journalisten die met het materiaal aan de slag gaan, kunnen op een afgeschermd deel van de website vragen achterlaten voor de anonieme tipgever. Het is dan aan de tipgever om te beslissen of hij hierop ingaat. Journalisten die iets via Publeaks ontvangen, zijn op de hoogte welke andere media de documenten eveneens hebben gekregen en kunnen besluiten tot een gezamenlijk onderzoek.

De aangesloten media hebben beloofd dat zij de informatie voor publicatie controleren op waarheidsgehalte, ondersteunende bronnen zoeken en hoor en wederhoor toepassen.

Controlerende rol

De initiatiefnemers vinden het van belang dat in een steeds complexere wereld de journalistiek een controlerende rol kan blijven spelen. Weliswaar vinden sommige misstanden hun weg wel naar de pers, maar veel blijft ook bedekt. NOS-hoofdredacteur Marcel Gelauff vindt dat ook: "Klokkenluiders zijn vaak belangrijk voor de journalistiek, omdat bij hen hele grote, belangrijke onderwerpen kunnen beginnen."

Vaak blijkt later dat meer mensen wisten van de misstanden en ze al eerder aan de bel wilden trekken, maar dit niet aandurfden omdat ze bang waren dat hun rol bekend zou worden. Met Publeaks wordt die drempel een stuk lager, hopen de media.

Veiligheid

Publeaks is zo veilig mogelijk gemaakt. De site maakt daarvoor gebruik van een Tor-netwerk. De verstuurde documenten lopen langs tal van computers die die documenten als een tussenstation doorsturen. Daardoor is de identiteit van de afzender niet te achterhalen, ook niet voor de journalist die de documenten ontvangt.

Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van een versleutelingsprogramma. Met dit PGP (Pretty Good Privacy)-programma wordt het voor derden heel moeilijk gemaakt om de boodschap te ontcijferen. De klokkenluider loopt minder kans dan ooit om te worden ontdekt. Optimale veiligheid dus, hoewel nooit helemaal is uit te sluiten dat een geheime dienst als de NSA er wellicht toch bij zou kunnen.

Wilt u reageren op dit verhaal? Mail dan hugo.van.der.parre@nos.nl