G20 in teken van Syrië
Door correspondent David Jan Godfroid
Het zou eigenlijk over de economie moeten gaan. Over wat te doen aan de voortdurende onrust op de financiële markten en de hoge werkloosheid bijvoorbeeld. In plaats daarvan zal de G20-top in het Russische Sint-Petersburg vandaag en morgen in het teken staan van Syrië en de mogelijke aanval van de Verenigde Staten.
In de G20 zijn de grootste economieën van de wereld verenigd; van de Verenigde Staten tot Indonesië van China tot Zuid-Afrika. De vijf permanente leden van de VN-Veiligheidsraad (Verenigde Staten, China, Rusland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk) maken er deel van uit.
Het is een platform van de wereldpolitiek in al zijn verscheidenheid en dus kan Syrië niet onbesproken blijven. Aan de onderhandelingstafel en, misschien nog wel belangrijker, in de wandelgangen.
Poetin en Obama
Aan de vooravond van de top in het historische Konstantin Paleis is de spanning te snijden. De gastheer, president Poetin van Rusland, en zijn machtigste gast, de Amerikaanse president Obama, staan lijnrecht tegenover elkaar. En niet alleen over Syrië.
De bedoeling was aanvankelijk dat Poetin en Obama elkaar vóór de top zouden spreken in Moskou. Het Witte Huis zegde die afspraak af, nadat Rusland de Amerikaanse klokkenluider Edward Snowden asiel had verleend. De onenigheid over een mogelijke aanval op Syrië heeft de verhouding nog veel verder verslechterd. Zelfs een bilaterale ontmoeting tijdens de G20 zit er niet in, zei een woordvoerder van het Witte Huis.
Sarin
Volgens Obama's minister van Buitenlandse Zaken, Kerry, is er bewijs dat president Assad op 21 augustus het zenuwgas sarin heeft gebruikt, en dat daarbij bijna 1500 mensen om het leven zijn gekomen. President Obama stelde een vergeldingsaanval in het vooruitzicht, maar besloot zaterdag toestemming van het Congres te vragen Hij was toen de Britten, in vorige conflicten Amerika's trouwste bondgenoten, al kwijtgeraakt nadat het Lagerhuis weigerde in te stemmen met een aanval.
Rusland is een verklaard tegenstander van een aanval op bondgenoot en wapenafnemer Syrië. We hebben geen splinter bewijs gezien, verklaarden minister van Buitenlandse Zaken Lavrov en president Poetin in koor. Sterker nog, Assad zou wel gek zijn om chemische wapens in te zetten, nu zijn strijdkrachten de overhand hebben gekregen en er VN-wapeninspecteurs in de buurt waren, voegde Poetin daaraan toe.
Bovendien vinden de Russen dat een aanval door de Amerikanen, hoe beperkt ook, een flagrante schending is van het internationaal recht. De VN-Veiligheidsraad heeft er geen groen licht voor gegeven, zeggen ze. Iedere poging om Assad via de V-raad onder druk te zetten is overigens door datzelfde Rusland en China steeds getorpedeerd.
Eigen weg
Voor de bevolking van Syrië zal het niet veel uitmaken wat er in Sint-Petersburg ter tafel komt. Bindende besluiten kunnen er hoe dan ook niet worden genomen. Het gaat vooral om internationaal prestige. Poetin lijkt op dat vlak zijn zelfvertrouwen herwonnen te hebben, nadat hij in juni tijdens een G8-top in Noord-Ierland geïsoleerd was geraakt over Syrië.
Het zal president Obama er niet van weerhouden zijn eigen weg te kiezen, maar de vraag is zo langzamerhand hoeveel sympathie hij daarmee zal winnen in de wereld.