Laatste telegram in India verstuurd

Door correspondent Lucas Waagmeester in New Delhi

De laatste grote telegramdienst in de wereld houdt ermee op. De Indiase posterijen sluiten vandaag hun balies voor telegramberichten.

Het was lang de snelste manier van communicatie op afstand, maar na 160 jaar trouwe dienst is het telegram definitief overbodig geworden. Wat begon in 1844 in Washington, met experimenten van Samuel Morse, eindigt nu in New Delhi.

Einde tijdperk

Op de voorpagina van The Hindu vanochtend staat een diep geroerde Mahinder. Hij werkte de afgelopen zestig jaar voor de telegramdienst in Mumbai; vandaag is het ook zijn laatste dag. Het pensioen van Mahinder markeert het einde van een tijdperk.

Er zijn er meer in India die het er even moeilijk mee hebben. De telegramkantoren in India's grote steden waren het afgelopen weekend weer even net zo druk als tijdens de hoogtijdagen in de jaren 80.

Honderden inwoners van de hoofdstad New Delhi kwamen nog één keer naar het telegraafkantoor op de Rajpath in het hart van het regeringscentrum. De meesten uit nostalgie. "Het laatste telegram -stop- bewaar het goed -stop- liefs oma -stop-", schrijft de 74-jarige Joti aan haar jarige kleinkind.

Overlijden

De laatste jaren werden in India nog altijd 5000 telegrammen per dag verstuurd. Voornamelijk door de overheid. Maar de dienst is ook hier niet meer rendabel. Het telecombedrijf BSNL lijdt er een verlies op van zo'n 15 miljoen euro per jaar.

Tot twintig jaar geleden, toen India aan een snelle economische ontwikkeling begon, was het telegram het betrouwbaarste medium. De dienst werd vooral gebruikt om mensen te bereiken in afgelegen gebieden. Overlijdensberichten, felicitaties, promotie of ontslag; als er een telegrambezorger aan de deur kwam, wist iedereen dat er iets belangrijks was gebeurd.

Britten

Het telegram is voor India van grote betekenis geweest. Vanaf 1850 rolden de Britten vanuit hoofdstad Calcutta van Brits-India een netwerk uit dat nagenoeg het hele land bestreek. Meerdere keren wisten ze door hun telegramdienst opstanden in de kolonie snel neer te slaan.

Maar ook de strijders voor onafhankelijkheid behaalden successen dankzij het telegram. Mahatma Gandhi mobiliseerde via de dienst activisten en zamelde geld in voor zijn strijd tegen de Britse overheersers.

In Nederland kon in 2001 voor het laatst vanuit het postkantoor een telegram worden verstuurd. Inmiddels is er een website voor wie online een telegrambericht wil versturen.

Typemachines

India is wel vaker de plek waar het licht van de geschiedenis wordt uitgedaan. Vorig jaar werd in Mumbai de laatste productielijn van typemachines gesloten. Ook hier nemen de computer en internetdiensten het dagelijks leven over.