Patiënten mijden zorg door crisis

Door redacteuren Rinke van den Brink en Hugo van der Parre

De economische crisis leidt er toe dat patiënten noodzakelijke zorg mijden. Vrijwel alle huisartsen merken dat in de spreekkamer. Twee op de drie huisartsen krijgen wekelijks of zelfs dagelijks te maken met patiënten die aangeven dat ze geen geld hebben om het advies van de dokter op te volgen.

Vooral het hoge eigen risico speelt daarbij een rol. Dat blijkt uit een enquête die de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) op verzoek van de NOS onder haar leden heeft gehouden. Meer dan duizend huisartsen hebben meegedaan.

Top vijf

Uit de enquête komt een top vijf naar voren van zorgmijdend gedrag.

Niet naar een GGZ-instelling (bijv. een psycholoog) gaan.Niet naar een aanbevolen eerstelijns zorgverlener, bijvoorbeeld een fysiotherapeut gaan.Medicijnen niet afhalen.Geen lab-onderzoek laten doen.Geen aanvullend onderzoek laten doen (bijv. röntgenfoto's).

Achterstandswijken

Aanleiding voor de enquête onder de huisartsen was berichtgeving van de NOS eind maart, destijds op basis van meldingen van artsen in achterstandswijken. Nu blijkt dat het mijden van zorg niet beperkt is tot achterstandswijken, maar in het hele land voorkomt.

Bijna honderd procent van de huisartsen ziet zorgmijden bij laagopgeleiden, en vier op de tien huisartsen constateren het ook bij mensen met een middelbare opleiding.

Dertien procent van de huisartsen die aan het onderzoek hebben meegedaan, zien ook bij hoogopgeleiden zorgmijdend gedrag. Het komt voor onder alle bevolkingsgroepen, maar het meest bij alleenstaanden.

Vrijwel alle huisartsen hebben te maken met autochtone patiënten die zorg mijden. Twee op de drie zien het ook bij allochtone patiënten.

Vooral sinds 2012

Bijna de helft van de artsen wordt vooral sinds vorig jaar geconfronteerd met patiënten die zorg mijden, een kwart heeft er pas dit jaar mee te maken gekregen. En het aantal keren per week dat de huisarts het tegenkomt neemt toe. De hoogte van het eigen risico speelt daarbij een belangrijke rol.

Ruim tweederde van de huisartsen is het (zeer) eens met de stelling dat "de huidige hoogte van het eigen risico gevolgen heeft voor de mate waarin ik goede zorg kan leveren aan mijn patiënten".

Alternatieven bieden

De huisartsen geven aan dat ze hun best doen om zorgmijders alternatieven te bieden, zoals goedkopere medicijnen zoeken of een controleafspraak bij de huisarts in plaats van een verwijzing naar het ziekenhuis.

Ook benoemen ze uitdrukkelijk de noodzaak van het vervolgonderzoek, maar ze betwijfelen of dat helpt.