Brussel deelt rapportcijfers uit

Door redacteur Marten Wiegman

In veel Europese hoofdsteden is vandaag de blik gericht op Brussel. Na de wekelijkse vergadering van de Europese Commissie maakt commissaris Rehn bekend welke beleidsadviezen hij dit jaar heeft voor Parijs, Madrid, Den Haag en alle andere Europese hoofdsteden.

Dat klinkt natuurlijk mooi, "beleidsadvies", maar in werkelijkheid zijn de adviezen vanuit Brussel voor de regeringen moeilijk van tafel te krijgen. Want in toenemende mate regeert Brussel mee op economisch gebied. Inmiddels niet meer alleen over staatsschuld en begrotingstekort, maar over het brede terrein van het economisch beleid.

Toen begin 2010 duidelijk werd dat Griekenland in grote problemen verkeerde vanwege een torenhoge staatsschuld, begon voor Europa een lange periode van crisismanagement. Noodhulp, een tijdelijk noodfonds en allerlei andere crisismaatregelen zagen het licht. Maar tussen het beteugelen van de crisis door zijn er allerlei nieuwe verdragen en afspraken van kracht geworden die een nieuwe crisis moeten voorkomen.

Two Pack

Morgen treedt het zogeheten Two Pack in werking, waarmee de Europese Commissie een nog grotere rol krijgt in het bewaken van de stabiliteit.

Alleen toezicht op de begrotingstekorten en schulden van de eurolanden bleek niet genoeg: een groot deel van de problemen in Griekenland, Portugal en Ierland is veroorzaakt door zaken als de financiële sector in die landen, de ouderwetse arbeidsmarkt en de pensioenleeftijd. Allemaal zaken die veel complexer zijn dan een simpele norm voor een begrotingstekort van 3 procent.

Stukje bij beetje heeft de Europese Commissie er taken bijgekregen. Zo is er een dashboard ontwikkeld waarmee de Commissie van alle landen bijhoudt hoe ze ervoor staan. Het dashboard signaleert hoeveel economische groei (of krimp) ze kunnen verwachten, hoe de werkloosheid zich ontwikkelt en hoe concurrerend ze zijn.

Beetje meeregeren

Op basis van dat dashboard voorspelt de Commissie elk voorjaar hoe het de komende tijd in Europa zal gaan. Vandaag volgen er op basis van die berekeningen concrete beleidsadviezen. Het gaat dan over zaken als de pensioenleeftijd, privatisering van staatsbedrijven, concurrentie onder notarissen of taxichauffeurs en het terugdringen van de hypotheekrenteaftrek. De commissie geeft concrete en heldere adviezen over allerlei onderdelen van het regeringsbeleid. Een beetje meeregeren, kun je zeggen.

De commissie zelf spreekt van beleidsaanbevelingen, omdat de regeringen regeren, en de Europese Commissie slechts een ambtelijk en uitvoerend orgaan is. Bovendien ligt het in veel Europese landen gevoelig als er veel macht naar Brussel gaat.

Lessen getrokken

In de praktijk zullen de meeste regeringen de adviezen uit Brussel ter harte nemen, ook al zullen sommige in hun parlement zeggen dat de bemoeizucht nu wel ver genoeg gaat. Uiteindelijk hebben ze zelf ingestemd, net als de parlementen, met meer coördinatie vanuit Brussel omdat ze lessen uit de eurocrisis hebben getrokken.

De beleidsadviezen zullen dus niet licht van tafel gaan, al is het maar omdat de Commissie een hele procedure heeft opgetuigd om in het najaar te controleren wat de landen met de adviezen hebben gedaan.