Oudste horloge N-Europa gevonden

Bij archeologisch onderzoek op de Houtmarkt in Zutphen is het oudste horloge van Noord-Europa gevonden. Het gaat om een zogenoemde quadrans uit de 14e eeuw. Wereldwijd zijn er maar enkele van deze voorlopers van het huidige horloge bewaard gebleven.

De quadrans, een kwartronde schijf van messing, werd gevonden in een bodemlaag waarvan bekend is dat die tussen 1300 en 1325 op het marktplein is aangebracht om de grond op te hogen. Eerder lag op die plek een gracht.

Zon

Een quadrans is een Arabische uitvinding. De gebruiker hield de schijf langs zijn neus in de richting van de zon en kon dan met behulp van een touwtje met een loden gewichtje de tijd aflezen op de schijf.

De Zutphense quadrans is mogelijk van een geestelijke geweest die op vaste tijden moest bidden en daarvoor de tijd moest weten. Een andere optie is dat het apparaat van een hanzeschipper is geweest. In de scheepvaart werd een quadrans gebruikt om te navigeren.

Het horloge is binnenkort te zien in het Stedelijk Museum in Zutphen. Het apparaat is onbruikbaar omdat het verbogen is. Een expert gaat kijken of dit te repareren is.