Kamer kritisch over Rusland

Door politiek verslaggever Wilco Boom

Aan de vooravond van het bezoek van president Poetin aan Nederland, volgende week maandag, neemt in de Tweede Kamer de kritiek toe op de mensenrechten-situatie in zijn land. Poetin opent hier volgende week samen met koningin Beatrix in de Hermitage in Amsterdam het Nederland-Rusland jaar, dat wordt gehouden ter gelegenheid van honderden jaren goede betrekkingen tussen beide landen.

Vanmiddag debatteert de Tweede Kamer over dat Rusland-jaar en dan ligt het accent op de mensenrechten in Rusland, want daar is het steeds slechter mee gesteld, vindt de Tweede Kamer. VVD-Kamerlid Han ten Broeke noemt de mensenrechtensituatie 'beroerd'. Volgens hem en Michiel Servaas van de PvdA gaat het met de mensenrechten sinds het aantreden van Poetin eigenlijk alleen maar achteruit.

Anti-homowetgeving

De Kamerleden wijzen onder andere op anti-homowetgeving die Rusland wil invoeren, het opsluiten van de meidenband Pussy Riot vanwege kritiek op Poetin en recente invallen bij buitenlandse organisaties, zoals Human Rights Watch en Amnesty International.

Alle fracties noemen verder de advocaat Sergej Magnitski. Nadat deze een miljoenenfraude in zijn land had onthuld, kwam hij in 2009 in zijn cel onder verdachte omstandigheden om het leven. Dit jaar staan niet de vermoedelijke daders van de fraude terecht, maar de overleden Magnitski zelf. Dat geeft de Kamer weinig vertrouwen in de ontwikkeling van Rusland als democratie en rechtstaat.

Harry van Bommel van de SP vindt overigens dat Nederland zich te eenzijdig inzet voor de homorechten in Rusland; andere mensenrechtenschendingen noemt hij nog ernstiger.

De partijen in de Kamer erkennen dat de Nederlandse kritiek weinig invloed heeft op Poetin en zijn regering. "Zij zijn groot, wij zijn klein", valt te horen. Bovendien doet Nederland graag zaken met Rusland. Via de Rotterdamse haven worden veel goederen naar Rusland doorgevoerd en ook de agrarische sector exporteert veel naar het land.

Syrië

Toch moet Nederland blijven hameren op het belang van de mensenrechten, vindt de Kamer, zoals Timmermans dat enkele weken geleden nog deed in Moskou. Het heeft dan misschien niet veel effect, maar wordt toch gezien als steun in de rug voor de homogemeenschap in Moskou.

De Tweede Kamer is ook ongerust over het feit dat Rusland in de VN-Veiligheidsraad sancties tegen de Syrische dictator Assad blokkeert en hem daarmee de hand boven het hoofd houdt. Tenslotte maken de partijen zich zorgen over de energiepolitiek van Rusland. De afhankelijkheid van energie uit Rusland neemt toe en daarmee de macht van Moskou. Volgens Sjoerd Sjoerdsma van D66 heeft Nederland hiervan voorlopig weinig te duchten dankzij onze gasbel, maar zou Europa haast moeten maken met een Europees energiebeleid om de afhankelijkheid van Rusland te beperken.