Parlement China: tandeloze tijger
Het Nationale Volkscongres van China komt morgen in Peking bijeen. Het is de jaarlijkse zitting van het grootste parlement ter wereld.
Bijna 3000 parlementsleden komen vanuit heel China naar de hoofdstad om twee weken lang te discussiëren en te stemmen over wetsvoorstellen en benoemingen.
De parlementsleden zetelen in de Grote Hal van het Volk in het centrum van Peking, waar afgelopen november ook het congres van de Communistische Partij werd gehouden.
Toen vond de veelbesproken machtswisseling in China plaats, waarbij de nieuwe hiërarchie binnen de Communistische Partij werd bekrachtigd.
Communistische Partij
In China is de Communistische Partij het hoogste machtsorgaan. De partij bepaalt de grote visie van het land in vijfjarenplannen. De zeven mannen die afgelopen november werden geïnstalleerd in het zogeheten 'Permanente Comité van het Politburo van de Communistische Partij' zijn dus de machtigste mannen van China.
Veel van de nieuwe machthebbers hebben naast een hoge functie binnen de Partij, ook een hoge functie binnen het staatsapparaat of de regering.
Dus de nieuwe 'sterke man' Xi Jinping wordt president (een grotendeels ceremoniële functie, maar omdat Xi ook leider is van de Communistische Partij én aan het hoofd staat van het leger, heeft hij in feite grote macht). De president gaat ook over het buitenlandse beleid, vandaar dat hij degene is die met EC-voorzitter Barroso en president Obama om de tafel zal zitten.
Premier
Li Keqiang wordt (als tweede in de partij-hiërarchie) de premier van China. Waar de president China's gezicht naar buiten toe is, is de premier het binnenlandse gezicht. Dus de premier laat zich bijvoorbeeld zien wanneer het Chinese volk wordt getroffen door een aardbeving of andere rampspoed.
De premier staat aan het hoofd van de 'Staatsraad'. De Staatsraad is de regering van China. Op dit moment telt die 35 leden, waaronder vicepremiers, zogeheten staatsadviseurs en 28 ministers.
Corruptieschandalen
Er is grote discussie om het aantal ministeries te verkleinen. Zo zou het door corruptieschandalen geplaagde ministerie van Spoorwegen worden ondergebracht bij Verkeer; en zou de Commissie voor Volksplanning (verantwoordelijk voor het eenkindbeleid) worden ondergebracht bij Volksgezondheid. Ook wordt erover gesproken om de Nationale Bank niet langer onder de Staatsraad te laten vallen, waardoor het een meer onafhankelijk instituut wordt.
Andere onderwerpen die mogelijk worden besproken zijn:
Snelle urbanisatieVersoepelen van eenkindbeleidOpheffen van het 'heropvoeding door arbeid'-systeem (ook wel werkkampen genoemd)
Veranderingen
Het parlement moet nog wel even stemmen over al die veranderingen en benoemingen. Dat gebeurt de komende dagen.
Het Nationale Volkscongres kent geen hoger- of lagerhuis. Van de 3000 parlementsleden is 70 procent lid van de Communistische Partij. De rest is onafhankelijk of behoort tot één van de acht andere politieke partijen die China telt. Naast de algemene vergadering, die eens per jaar plaatsvindt, komt het Permanente Comité (150 leden) door het jaar heen vaker bijeen.
Discussie
Het Volkscongres heeft in theorie verregaande macht. Maar in de praktijk is het hoogste wetgevende orgaan 'een tijger zonder tanden'.
Naar verluidt is er tijdens besloten bijeenkomsten (soms felle) discussie over wetswijzigingen. Maar wanneer erover moet worden gestemd, dan stemmen de parlementsleden bijna altijd in met de gepresenteerde wetsvoorstellen en benoemingen.
Dus of deze bijeenkomst veel besluiten zal opleveren, zal afhangen van de doortastendheid van de nieuwe machthebbers.
Wittebroodsweken
Sommigen voorspellen dat de nieuwe leiders eerst hun macht willen consolideren en hun eigen mensen op de juiste plekken willen plaatsen, voor ze een andere koers zullen varen.
Anderen denken dat Xi Jinping zijn wittebroodsweken zal gebruiken door nu al zijn stempel te drukken op zijn regeerperiode, door maatregelen aan te kondigen die het vertrouwen van de bevolking in de nieuwe leiders zal doen toenemen.