Iraans verbod Argo symboolpolitiek
Dit jaar geen Iraanse kanshebber voor een Oscar, maar wel kansen voor een film die zich in Iran afspeelt: 'Argo'. De film, die is geregisseerd door Ben Affleck, gaat over een gijzelingsdrama in Iran. Komende nacht worden de Oscars weer uitgereikt.
'Argo' gaat over een geheime CIA-operatie om zes Amerikaanse diplomaten te redden uit Iran. De door Ben Affleck geregisseerde film speelt zich af in 1979, toen Iraniërs ruim vijftig Amerikaanse diplomaten gevangen hielden in de ambassade. De film is een van de grootste kanshebbers voor een Oscar en heeft al vele prijzen gewonnen, waaronder een BAFTA en een Producers Guild Award.
De Iraanse autoriteiten zijn een stuk minder dol op de film dan de juryleden van de filmfestivals. Volgens hen klopt er helemaal niets van de film en worden de Iraniërs neergezet als een soort wildemannen. De film is dan ook verboden in Iran.
'Symboolpolitiek'
Correspondent Thomas Erdbrink legt uit dat het verbod niet betekent dat de film in Iran niet te zien is. "Alle Amerikaanse films zijn te koop op de zwarte markt. Je kunt de dvd's op bijna iedere hoek van de straat kopen voor omgerekend ongeveer 50 cent. Dat is illegaal, maar iedereen weet ervan en als de politie komt, verdwijnen de verkopers een tijdje om daarna weer terug te keren met hun waren."
De Iraanse leiders zijn zich daar ook wel van bewust, maar volgens Erdbrink weten ze dat sommige dingen niet tegen te houden zijn. Het verbod op 'Argo' is dan ook meer een kwestie van symboolpolitiek dan dat ze verwachten dat het Iraniërs ervan weerhoudt de film te zien.
Volgens Erdbrink floreert de film in Iran, maar het zijn meestal geen arthouse-films. Iraniërs zijn dol op soap-achtige films waarin het gaat om geld en liefde. De meeste films gaan over het genoeg geld bij elkaar krijgen om te kunnen trouwen.
Leugentjes
Maar in Iran worden ook serieuze films gemaakt, zoals 'A Separation', die vorig jaar de Oscar voor beste buitenlandse film won. Hoewel rechtstreekse kritiek op het regime niet mogelijk is, is het wel mogelijk om te spelen met de problemen in de Iraanse maatschappij.
Zo draait het in 'A Separation' om de kleine leugentjes die mensen iedere dag weer moeten uitspreken om in het Iraanse systeem te kunnen overleven. Hoewel de film dus kritisch was over de Iraanse cultuur, won hij toch ook alle grote filmprijzen in Iran.
Eigen rol
Zelf speelde Erdbrink ook mee in een Iraanse film. "Ze zochten voor een film een Nederlandse journalist", vertelt hij. Die zou na een maandenlange gevangenschap zijn geliefde voor het eerst weer terugzien. "Het was nogal vreemd, in plaats van haar innig te omhelzen moest ik spelen dat ik haar enorm had gemist, maar mocht ik haar niet aanraken."
Erdbrink kreeg te horen dat hij zijn gevoelens met zijn ogen moest overbrengen. "Dus ik heb haar toen heel erg aangestaard. Het was niet het grootste succes in de Iraanse cinema."