Onderzoek zorg in detentiecentra

Van redacteur Reinalda Start

De Inspectie voor de Gezondheidszorg is een onderzoek gestart naar de medische zorg in detentie- en uitzetcentra. In die centra worden afgewezen asielzoekers vastgehouden die niet meer in Nederland mogen blijven. De medische zorg in die centra is actueel door de zelfmoord van de Russische asielzoeker Alexander Dolmatov in zo'n centrum in Rotterdam, maar dat is volgens de Inspectie niet de aanleiding voor het onderzoek.

Er komen vaker zelfmoordpogingen voor in detentiecentra. Gemiddeld eens per jaar sterft iemand in een detentiecentrum door zelfdoding.

Vier detentiecentra

In Nederland zijn er vier detentiecentra voor asielzoekers: in Rotterdam, Schiphol, Alphen aan den Rijn en Zeist. Verder zijn er nog uitzetcentra op Schiphol en in Rotterdam. In de centra worden jaarlijks zo'n 6.000 mensen opgesloten. Daarnaast werden in 2011 ook 68 asielzoekers met medische of psychische problemen opgesloten in psychiatrische penitentiaire centra. Dat zijn speciale afdelingen in gewone gevangenissen, onder meer in Vught.

Amnesty International kent het verhaal van een suïcidale asielzoeker die in Vught werd opgesloten. "Hij was slachtoffer van verkrachting en zat daar tussen de grootste zedendelinquenten van Nederland", zegt Annemarie Busser van Amnesty. Het ging volgens haar om iemand die geen strafbare feiten had gepleegd.

Dolmatov

Uit een rapport van de Inspectie voor de Sanctietoepassing over het detentiecentrum Rotterdam blijkt dat daar 583 plaatsen zijn in 320 cellen. Dit is het detentiecentrum waar de Rus Dolmatov zelfmoord heeft gepleegd. Er zijn 24 observatie- en isolatiecellen. Die worden gebruikt als mensen agressief zijn of proberen zichzelf iets aan te doen. In datzelfde rapport klaagt de medische dienst over het gebrek aan beschikbare psychiaters.

Het komt vaak voor dat vreemdelingen in een isoleercel worden opgesloten omdat ze bijvoorbeeld suïcidaal zijn. Staatssecretaris Teeven liet deze week aan de Kamer weten dat alleen al in de eerste helft van 2011 450 keer vreemdelingen in een isoleercel zijn opgesloten. In 2011 deden 55 asielzoekers een zelfmoordpoging in asielzoekerscentra. Hoeveel dat er in detentiecentra zijn geweest, is niet bekend. Dat wordt niet goed bijgehouden.

Felle kritiek

Amnesty International en de Nationale ombudsman hebben herhaaldelijk felle kritiek geuit op de opsluiting van afgewezen asielzoekers in gevangenissen. Vorige week stuurde de Nationale ombudsman nog een boze brief naar staatssecretaris Teeven. Ombudsman Brenninkmeijer maakt zich ernstig zorgen over de onbehoorlijke behandeling. Hij eist van Teeven dat hij op korte termijn zorgt voor een humanere opvang. Brenninkmeijer roept Teeven verder op onmiddellijk te stoppen met het opsluiten van kinderen. Ook moet het gebruik van de isoleercel tot het uiterste worden beperkt.

De Inspectie voor de Gezondheidszorg verwacht eind februari klaar te zijn met het onderzoek.