Waarom 'Bibi' waarschijnlijk wint

Door correspondent Monique van Hoogstraten

Koning Bibi, zo is hij afgelopen jaar door de buitenlandse pers gekroond. In Israël was die term al lange tijd gangbaar voor de onaantastbare leider, die geen serieuze concurrentie te vrezen heeft.

In de verste verte lijkt niemand te bekennen die hem van de troon kan stoten. Althans, nu nog niet. Dat betekent dat Benjamin Netanyahu (63) na de verkiezingen van 22 januari voor de derde keer premier van Israël zou worden (1996-1999, 2009-2013). Wat maakt hem zo populair?

Bedreiging

'Een sterke premier, een sterk Israël', met deze leus is hij de campagne ingegaan. Op megagrote posters, langs de snelwegen en in de steden, is hij afgebeeld als een wijs man (met zijn lichtgrijze haar) maar nog energiek als een jonge vent. Zijn gezicht is zo lichtgevend dat het wel gefotoshopt moet zijn.

In een tv-spotje van zijn Likud-partij staat hij voor een metersgrote kaart van het Midden-Oosten. Israël is daarop maar een heel klein stipje. Met alle islamitische machten eromheen als een imposante bedreiging: Iran, Hezbollah, Hamas. "Ik heb deze landkaart vier jaar geleden in mijn kantoor laten ophangen omdat ik als premier altijd de realiteit onder ogen moet zien", zegt hij.

Netanyahu heeft de afgelopen jaren geen gelegenheid voorbij laten gaan om te wijzen naar deze bedreigingen, die van de Iraanse kernbom voorop. De vastberadenheid van de ayatollahs en de Iraanse president Ahmadinejad om Israël te vernietigen, brengt het land volgens hem in existentieel gevaar.

Hamas is een goede tweede op zijn gevarenlijst. Onlangs zei de premier dat hij geen haast wil maken met een Palestijnse staat op de Westelijke Jordaanoever, want zodra Israël zijn hielen heeft gelicht, is er grote kans dat Hamas er de macht overneemt. "Dan hebben we er een derde terreurbasis bij, na Hezbollah in Libanon en Hamas in Gaza. In het hart van ons land."

'Bezeten'

In het tv-spotje vraagt hij iedereen die wil dat hij Israël nog veiliger maakt, op hem te stemmen. Hij legt daarbij zijn hand op zijn hart. "Samen zullen we onze veiligheid versterken en met de hulp van God de toekomst van onze kinderen veiligstellen." Woorden die bij veel Israëliërs, die de buitenwereld als een continue bedreiging zien, een gevoelige snaar raken.

Nogal wat Israëliërs van gezag hebben de premier als 'paniekzaaier' bestempeld. De voormalige baas van de binnenlandse veiligheidsdienst Shin Bet, Yuval Diskin, noemde hem "bezeten door Iran". De voormalige baas van de Mossad, Meir Dagan, waarschuwt dat een aanval op de Iraanse installaties Israël niet veiliger, maar juist onveiliger maakt.

De linkse schrijver David Grossman riep de kiezers in een emotioneel artikel op tegen de 'megalomane' visie van Bibi, die het land in gevaar zou brengen, in protest te komen. Niemand deed dat.

Recessie

Het enige grote protest dat er was, in de zomer van 2011, was gericht tegen de hoge kosten van levensonderhoud, de hoge huren en de lage lonen. Maar dat is grotendeels doodgebloed. Leiders van die protestbeweging staan nu op de kandidatenlijst van de Arbeidspartij.

Hoewel er volgens de laatste statistieken 1,8 miljoen Israëliërs in armoede leven (op een bevolking van 8 miljoen), is een algemene economische recessie, anders dan in de VS en de EU, tot nu toe aan Israël voorbijgegaan. Dat wordt algemeen gezien als een verdienste van de premier. Overigens staan er voor komend jaar grote bezuinigingen te wachten, maar die pijn wordt pas na de verkiezingen voelbaar.

Status-quo

Netanyahu betekent zekerheid, behoud en misschien wel stilstand, maar in elk geval geen grote veranderingen. Dat is precies wat veel Israëliërs willen. Er is weliswaar geen oplossing voor het conflict met de Palestijnen, maar er zijn ook geen bomaanslagen. Een status-quo die velen zeer welkom is.

Critici waarschuwen dat de stilstand in het vredesproces kan leiden tot een derde intifadah, maar veel mensen zeggen: "Na Oslo-akkoorden uit 1993 kregen we de tweede intifadah, dus laten we het alsjeblieft zo laten. Met de Palestijnen valt toch niet te praten".

Bovendien: wie anders dan Bibi? Wie kan tippen aan zijn ervaring, wie durft een grote mond op te zetten tegen de Amerikaanse president Obama, wie durft Europa's kritiek op de uitbreiding van de nederzettingen met zo veel zelfverzekerdheid te weerstaan? Geen van de huidige partijleiders komt ook maar in zijn buurt.

Dus al is het niet voor iedereen van harte: velen zullen op 22 januari weer op Bibi stemmen. Hij is de koning.