De ondergang van een neuroloog

Ooit een bejubeld neuroloog en nu veroordeeld voor het veroorzaken van zwaar lichamelijk en psychisch letsel, Ernst Jansen Steur (68). Hoe kan het dat een man die ooit te boek stond als een uitstekende arts nu drie jaar de gevangenis in moet?

Jansen Steur wordt in 2003 door het Openbaar Ministerie beschuldigd van het stellen van foute diagnoses of het onterecht voorschrijven van medicijnen bij zeker negen patiënten. Volgens de neuroloog hadden ze alzheimer, MS of parkinson, maar later bleek dat ze helemaal niet ernstig ziek waren. Mogelijk ligt het aantal benadeelde patiënten nog hoger. Het zijn feiten die in 2009 aan het licht zijn gebracht door journalisten van De Twentsche Courant Tubantia en RTV Oost.

Verslaving

Jansen Steur, die inmiddels de bijnaam Dokter Bibber heeft, zegt zelf dat hij de verkeerde diagnoses stelde omdat hij onder invloed was van medicijnen. In 1990 raakt hij daaraan verslaafd na een auto-ongeluk op de terugweg van een wintersportvakantie. Hij loopt daarbij een gecompliceerde heupbreuk op en heeft veel pijn.

Na zijn ongeluk begint Jansen Steur met het gebruiken van dormicum, een rustgevend en spierontspannend medicijn tegen angstgevoelens. Om er aan te komen, vervalst hij onder meer recepten. In 2003 wordt de neuroloog vanwege zijn verslaving gedwongen te vertrekken bij het Medisch Spectrum Twente (MST). Zijn huwelijk komt vanwege het medicijngebruik ook al onder druk te staan.

Jansen Steur werkt jaren bij het MST, het ziekenhuis waar hij onder meer onderzoek doet naar alzheimer, maar waar hij ook bij een groot aantal mensen verkeerde diagnoses stelt en verkeerde medicijnen voorschrijft. Voor sommige patiënten heeft dat verstrekkende gevolgen; na de diagnose gooien zij hun leven om.

Zo verkoopt één van de gedupeerden zijn huis om in een verzorgingsappartement te gaan wonen. Ook verliest hij zijn baan. Een ander slachtoffer pleegt zelfmoord.

Uit eigen onderzoek van het MST blijkt dat dertien patiënten mogelijk onnodig een hersenoperatie hebben ondergaan. De ingrepen vinden plaats op basis van diagnoses van Jansen Steur. Zeven geopereerde patiënten overlijden. Of dat door toedoen van Jansen Steur is, is niet te zeggen. Het kan zijn dat de betrokkenen door andere oorzaken zijn overleden, zegt het MST.

Volledige obductie

In december vorig jaar komen nog meer wanpraktijken van de neuroloog aan het licht. Hij heeft mogelijk in het MST autopsies uitgevoerd zonder de vereiste toestemming van de nabestaanden.

In een dossier staat dat Jansen Steur bij een overleden patiënt de hersenpan heeft laten lichten en de hersenen heeft laten verwijderen. De nabestaanden hadden van tevoren uitdrukkelijk gezegd tegen een volledige obductie te zijn.

Een andere verklaring komt van een verpleger uit Enschede. Hij trof zijn overleden vader met beschadigingen in het gelaat aan in het mortuarium, terwijl hij hem zelf gaaf had afgelegd. Volgens de Enschedeër duiden die beschadigingen op een lijkschouwing.

Andere nabestaanden zeggen dat Jansen Steur hen onder druk zette om lijkschouwingen te doen op hun overleden familielid. Hij neemt telefonisch contact op met de nabestaanden en komt zelfs aan de deur.

Duitsland

Het ontslag bij het Medisch Spectrum Twente betekent overigens niet het einde van Jansen Steurs carrière. In 2006 gaat hij aan de slag in een privékliniek in Duitsland. Hij vertrekt daar als Nederlandse journalisten hem ontdekken. Ondanks zijn reputatie lukt het hem daarna nog om in andere Duitse zorginstellingen werk te krijgen.

Tijdens de eerste regiezitting in november 2012 voor de rechtbank in Almelo weigert de arts een psychologisch onderzoek. In november 2013 wordt bekend dat Duitsland de vergunning van de ex-neuroloog intrekt. Volgens de autoriteiten in de deelstaat Baden-Württemberg heeft Jansen Steur een verklaring ondertekend waardoor hij nergens meer in Duitsland als arts mag werken.

Nooit meer arts

In november 2013 beginnen de tuchtzaak en de strafzaak tegen Jansen Steur.

De uitspraak in de tuchtzaak volgt als eerste, op 20 december. Het medisch Tuchtcollege in Zwolle geeft de vijf klagers gelijk: Jansen Steur mag nooit meer als arts werken. De uitspraak is symbolisch omdat Jansen Steur al was uitgeschreven uit het BIG-register waarin alle artsen staan geregistreerd. Van de tuchtrechter mag hij nooit meer terugkeren in dat register.

Dan is het nog wachten op de uitspraak in de strafzaak. Op dinsdag 3 december eist het Openbaar Ministerie een gevangenisstraf van 6 jaar tegen de ex-neuroloog. Het OM beschuldigt hem van het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel, het vervalsen van recepten, diefstal en het verduisteren van onderzoeksgeld. De advocaat van Jansen Steur zegt in zijn pleidooi dat zijn cliënt de patiënten niet opzettelijk en bewust ernstig ziek gemaakt.

Op dinsdag 11 februari wordt Jansen Steur veroordeeld tot drie jaar cel. Volgens de rechtbank in Almelo heeft zijn handelen geleid tot zelfmoord van een van zijn patiënten. Daarnaast is de rechtbank van mening dat de ex-neuroloog andere patiënten opzettelijk zwaar lichamelijk en psychisch letsel heeft toegebracht.