"Stierenbloed, hormonen... gekkenwerk"

"Wat het gekste was? Gedenatureerd stierenbloed. En dat kwam dan van die Fuentes." Oud-wielrenner Berend Nikkels onderzocht, als arts van het Academisch Ziekenhuis in Utrecht, in de jaren negentig de effecten van erythropoëtine. Oftewel epo.

Later werkte Nikkels met Rabobank-renners en coureurs van TVM. Rond de eeuwwisseling was hij teamarts van de schaatsploeg Spaarselect - het team van coach Peter Mueller, Gianni Romme, Erben Wennemars en Tonny de Jong.

Hij werd vaak benaderd door renners die medische vragen stelden. "Ik heb twee renners over de vloer gehad die gedenatureerd stierenbloed uit Spanje hadden gehaald. Ze vroegen mij: wat is dat? Ik heb mijn zusje gebeld, die is dierenarts. Ze zei, dat wordt gebruikt bij dure hondjes die dreigen dood te bloeden bij sterilisatie met nabloedingen. Ik zeg: lever maar in, want dit gaan jullie niet gebruiken. Wie heeft jullie dit gegeven? Ja... dat was dan die Fuentes."

Kreutzfeld-Jacob

En daar bleef het niet bij. "Ampullen groeihormoon met Russisch opschrift. Destijds werd groeihormoon gewonnen uit hypofyses van lijken. Daar moet je niet aan denken, dat je dat gaat gebruiken. Levensgevaarlijk? Ja. Er is een ziekte, Kreutzfeld-Jacob, die je daarmee kunt overbrengen. Een dodelijke ziekte."

Nikkels constateerde geen structureel dopinggebruik bij Rabobank of TVM. "Er was een andere cultuur dan bij US Postal, ook qua omvang. In mijn ervaring is het in Nederland puur op individuele basis gebeurd. Op veel kleinere schaal. Niet met facilitering, maar wel met medeweten van de ploegleiding."

Op de vraag of het over toprenners als Michael Boogerd en Erik Dekker gaat of om ook waterdragers, antwoordt Nikkels: "Nee, waterdragers niet. Maar Boogerd, Dekker wel? U zegt het."

Anti-bedplasmiddel

Nikkels was bekend met alle middelen om een positieve controle tegen te gaan. "Bijvoorbeeld fysiologisch zout in je aderen spuiten. Of Minrin, een anti-bedplasmiddel, in je neus spuiten. Dan houd je op met de productie van urine. Dus dan gaat je hematocriet omlaag. Dan ben je voor de wedstrijdcontrole weer goed."

Verantwoord was het niet wat de renners deden, zo stelt de 54-jarige arts. "Omdat er meestal geen medisch toezicht was. Bloedtransfusies in een Tour-setting. Dat kan medisch niet. Je moet zakken bloed vervoeren... Dat moet onder strikte voorwaarden. Dat moet je op bepaalde temperatuur houden. Dat kan geen uur misgaan. Anders krijg je bedorven bloed, zoals bij Riccardo Riccó. Le-vens-gevaarlijk."

"Of Gesink schoon is? Ja"

Nikkels heeft de overtuiging dat het peloton in 2012 een stuk schoner is. "Streep trekken en doorgaan met de sport. Het peloton van nu? Ik denk dat het een heel stuk schoner is geworden. Zeker de Nederlandse scene. De rest kan ik niet over oordelen. Daar zat ik niet in."

Kijkend naar de patronen in de huidige grote etappekoersen, ziet Nikkels wel een verschil. "De buitenlanders weten nog aardig de mosterd te vinden. Dat kun je zien aan patronen. Bijvoorbeeld Gesink... die heeft altijd moeite met de laatste week van een drieweekse etappekoers. Dat zijn voor een kenner aanwijzingen dat-ie afloopt. Dat hij langzaam minder wordt. En dus schoon is? En dus schoon is, ja."

Nieuwsuur, vanaf 22.00 uur

Het interview is vrijdag te zien in Nieuwsuur, vanaf 22.00 uur op Nederland 2.