NOS NieuwsAangepast

Hoop om aids eronder te krijgen

Door onze redacteur gezondheidszorg Rinke van den Brink

Dertig jaar geleden werd voor het eerst in Nederland aids vastgesteld. Wereldwijd werd de eerste diagnose een jaar eerder gesteld. Destijds was aids een verwoestende en dodelijke infectieziekte. In de dertig jaar die sindsdien verstreken zijn, is er veel veranderd. Het is vandaag Wereld Aids Dag.

Voor patiënten die trouw hun medicatie slikken is aids nu een chronische ziekte. En er wordt door wetenschappers gesproken over het genezen van aids. Maar voor het zover is, zijn er nog heel wat beren op de weg.

Wereldwijd zijn er meer mensen besmet met hiv dan ooit: 34 miljoen. Dat aantal is onder andere zo hoog omdat veel hiv-positieven niet meer overlijden aan aids. Toch stierven vorig jaar wereldwijd nog 1,7 miljoen mensen (230.000 kinderen onder de 15) aan aids, een daling van een kwart ten opzichte van 2005.

Machteloos

Die eerste jaren was aids een heel mysterieuze ziekte, mensen gingen dood maar waarom was niet echt duidelijk. Artsen en onderzoekers zoals Joep Lange stonden machteloos en zagen de mensen onder hun handen dood gaan.

In 1984 kwam de eerste doorbraak toen de Franse onderzoekers Luc Montaignier en Françoise Barré Sinoussi het hiv-virus ontdekten. Vanaf dat moment kon er veel gerichter gezocht worden naar een remedie.

Drie jaar later kwam de eerste hiv-remmer op de markt, AZT. Die had een beperkt effect bij hiv-positieven, maar bleek (veel) later wel effectief te zijn tegen de overdracht van hiv door zwangere vrouwen op hun kind.

Combinbatietherapie

In 1996 kwam het tot de naar alle waarschijnlijkheid belangrijkste doorbraak tot nu toe. Een combinatie van drie eerder ontwikkelde hiv-remmers bleek het virus zodanig te onderdrukken dat hiv-positieven geen aids meer ontwikkelden.

De tot dan dodelijke infectieziekte veranderde in een chronische ziekte. In de jaren daarna werden de hiv-remmers doorontwikkeld zodat ze minder vaak per dag hoeven worden ingenomen.

In 2007 kwam de combinatie van drie hiv-remmers in één pil beschikbaar. Belangrijk voor het vergroten van de therapietrouw. Het is veel makkelijker om dagelijks één pil te slikken dan verschillende keren per dag drie pillen.

In 2008 kregen Montaignier en Barré Sinioussi de Nobelprijs voor Geneeskunde. In datzelfde jaar werd voor het eerst iemand genezen van hiv/aids: Timothy Brown ook wel The Berlin Patient, een in Duitsland wonende Amerikaan .

Nieuwe doorbraak

Vorig jaar werd er weer een grote ontdekking gedaan. Patiënten die heel vroeg behandeld worden met de combinatietherapie, kort na de besmetting al, zijn veel minder besmettelijk en hebben een betere gezondheidsverwachting.

In dat verband wordt door de optimisten nu gesproken over een aidsvrije generatie. De mate waarin het virus in het bloed zit, is dankzij de therapie zo laag dat die niet eens meer aangetoond kan worden. Daardoor zijn mensen dan ook niet meer besmettelijk.

"Dat is meestal inderdaad het geval", zegt Nijhuis. "maar soms ook niet". Door de therapie zo vroeg mogelijk na besmetting toe te passen en op voorwaarde dat mensen trouw hun medicatie nemen, is het mogelijk de verspreiding van hiv in te dammen. Daarvoor is het wel essentieel dat mensen die risicovolle seks hebben zich snel laten testen op aids.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl