Poch voor rechter in Argentinië
Door correspondent Kees Elenbaas
In de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires begint vandaag het tweede megaproces over mensenrechtenschendingen tijdens de militaire dictatuur.
Nooit eerder in de Argentijnse geschiedenis werd er zo'n enorm proces gevoerd tegen de militairen die tijdens de dictatuur (1976 tot 1983) tienduizenden tegenstanders uit de weg ruimden.
Onder de 67 aangeklaagden is oud-Transavia-piloot Julio Poch, die al ruim drie jaar in voorarrest zit. Hij wordt volgens de aanklacht in verband gebracht met zeker dertig verdwijningen. Voor het eerst staan acht voormalige marinepiloten terecht wegens hun aandeel in de zogenoemde 'dodenvluchten', waarbij gevangenen levend uit vliegtuigen werden gegooid boven zee.
Het opleidingscentrum van de marine, de ESMA, was het beruchtste martelcentrum tijdens het juntabewind. Bij razzia's werden mensen opgepakt en vervolgens gefolterd. Honderden slachtoffers werden daarna 's nachts in vrachtwagens geladen, overgebracht naar het vliegveld Aeroparque en levend boven zee gedumpt.
Keten van terreur
De Argentijnse justitie probeert met dit proces de keten van terreur aan te tonen die vanuit de ESMA plaatsvond. Die terreur begon met de infiltratie- en arrestatieteams onder leiding van de gevreesde Alfredo Astiz ('de blonde engel des doods'). Daarna kwamen de barbaarse martelpraktijken van onder meer Jorge 'Tigre' Acosta. De marinepiloten maakten het karwei af door de slachtoffers in zee te gooien.
Het grote probleem bij de rechtszaak is dat vrijwel niemand die verschrikkingen kan navertellen, omdat de directe slachtoffers erbij om het leven kwamen. Toch heeft onderzoeksrechter Sergio Torres 830 getuigen aangedragen die aannemelijk moeten maken dat de verdachten aan de keten van terreur hebben deelgenomen. Het enorme aantal getuigen, van wie een deel alleen op video te zien zal zijn, zorgt ervoor dat het proces zeker twee jaar gaat duren.
De drie rechters houden op maandag, woensdag en donderdag zitting. De verwachting is dat alleen al het voorlezen van de aanklacht tegen de 67 verdachten drie tot vier dagen in beslag zal nemen. Daarna krijgen alle verdachten de gelegenheid het woord te voeren.
Verdediging
Julio Poch heeft een zeer uitgebreide verdediging klaarliggen, inclusief het gebruik van plattegronden en zelfs een powerpointpresentatie. Wanneer hij aan het woord komt, is nog onduidelijk, maar hij hoopt de rechters van zijn onschuld te overtuigen. Poch wordt door de Argentijnse justitie onder meer in verband gebracht met de verdwijning van de Franse nonnen Leonie Duquet en Alice Domon en van de oprichtster van de Moeders van de Plaza de Mayo, Azucena Villaflor.
De verdediging van Poch is vooral gebaseerd op het feit dat hij als straaljagerpiloot nooit de transportvliegtuigen gevlogen kon hebben waarmee de dodenvluchten werden uitgevoerd. Verder hoopt hij aan te tonen dat hij niet in de buurt van de ESMA was op de momenten dat de verdwijningen plaatsvonden.
Julio Poch zal nog zeker tot begin 2015 moeten wachten op een uitspraak. Tot die tijd zit hij samen met onder anderen ex-dictator Videla in een speciale afdeling van de Marcos Paz-gevangenis.