Kritiek Ombudsman op Fraudewet

De Nationale ombudsman, Alex Brenninkmeijer, noemt de nieuwe Fraudewet onuitvoerbaar. De wet maakt het mogelijk uitkeringsfraudeurs harder aan te pakken, maar volgens Brenninkmeijer vinden de betrokken instanties hem te dwingend.

Gemeenten, UWV en de Sociale Verzekeringsbank betreuren het volgens de ombudsman dat ze straks in individuele gevallen geen eigen afweging meer kunnen maken.

De ombudsman zegt dat veel uitkeringsfraude onbedoeld gebeurt. De meeste fraudeurs zouden formulieren niet begrijpen of te laat zijn met het opgeven van gegevens. "De verplichtingen die mensen hebben als ze in een uitkering komen, de vele verschillende uitkeringen waar mensen recht op hebben, dat is een heel ingewikkeld netwerk", aldus Brenninkmeijer. "Dan moet je echt een hbo-opleiding op administratief niveau hebben om daar goed doorheen te komen. En dan nog kun je tegen een muur oplopen."

Problemen

Ook zou de nieuwe wet een groep mensen die het al moeilijk heeft nog verder in de problemen brengen, omdat fraudeurs straks niet meer kunnen aankloppen bij de schuldhulpverlening.

"Wat ik beluister is grote bezorgdheid. Vooral vanwege het starre van het systeem. En de weinige ruimte die professionals hebben om afwegingen te maken om in concrete gevallen tot een redelijke uitkomst te komen. En ook grote zorg over de financiële gevolgen. Als mensen geconfronteerd worden met hoge boetes, is de kans groot dat ze de zorgverzekering niet kunnen betalen, dat ze de huur niet meer kunnen betalen en dat ze uiteindelijk helemaal niets meer terug kunnen betalen."

'Niet uitvoerbaar'

Brenninkmeijer: "Deze wet is niet uitvoerbaar. Dat bleek ook toen ik de bazen van al deze grote instanties ontmoette en we aan tafel zaten. Uiteindelijk kwam de verzuchting: 'Dit wordt allemaal zo ingewikkeld, dit is zo niet uitvoerbaar'."

Wethouder Rinda den Besten van Utrecht deelt de bezwaren tegen de nieuwe wet. Zij voerde de afgelopen maanden namens de gemeenten het overleg met het ministerie. Den Besten doet een dringende oproep aan haar PvdA-partijgenoten in het kabinet om ervan af te zien. Op grond van de nieuwe wet worden mensen die fraude plegen met hun uitkering zwaarder gestraft. Zo moeten ze het volledige fraudebedrag terugbetalen en krijgen ze een boete die gelijk is aan diat bedrag. Notoire fraudeurs betalen zelfs anderhalf keer dat bedrag aan boete.

De Fraudewet treedt per 1 januari in werking.