Nederlander al jaar ontvoerd in Mali
Door buitenlandredacteur Achille Prick
Twee videoboodschappen en een foto zijn de enige tekens van leven sinds de Nederlander Sjaak Rijke precies een jaar geleden in Mali werd ontvoerd. De 52-jarige machinist uit Woerden is in handen van de Noord-Afrikaanse tak van al-Qaida.
Of er contact is met zijn ontvoerders en welke rol de Nederlandse regering speelt, wil een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken niet zeggen. "In het belang van de zaak doen wij geen enkele mededeling."
Sjaak Rijke was samen met zijn partner Tilly op vakantie. Ze wisten dat er werd gewaarschuwd voor ontvoeringen. Op vrijdag 25 november sloeg het noodlot toe. Ze waren in hotel Alafia in Timboektoe toen rond 14.00 uur een groep gewapende mannen binnenviel. Het waren leden van Ansar Dine, letterlijk: Verdedigers van het Geloof. Een islamitische groepering, gelieerd aan al-Qaida.
Doodgeschoten
De mannen hielden enkele toeristen onder schot en namen hen mee naar een SUV-wagen. Tilly kon ontkomen, maar Sjaak en twee andere toeristen, een Zweed en een Britse Zuid-Afrikaan moesten mee. Een Duitser die zich verzette, werd ter plekke doodgeschoten.
Twee weken bleef het stil, maar toen dook een foto op van de gegijzelden. Op de foto worden Sjaak Rijke en zijn lotgenoten omringd door zwaarbewapende leden van al-Qaida in de Islamitische Maghreb (AQIM).
In juli dit jaar verscheen een eerste filmpje dat mogelijk een half jaar eerder al was opgenomen. Sjaak Rijke ziet er normaal uit en zegt dat het goed met hem gaat. "Ik ben Sjaak Rijke. Ik ben uit Nederland. Ik ben bij al-Qaida en ik word goed behandeld. En vandaag heb ik deze brief uit Nederland ontvangen."
Envelop
Hij zit binnen en heeft een envelop in zijn handen met daarop in grote letters 29.01.2012. Als hij een velletje uit de envelop pakt, gaat het filmpje verder met de twee andere gijzelaars. Zij zitten buiten en zeggen min of meer hetzelfde. Ze laten ook een envelop zien. Hun envelop is een dag eerder gedateerd.
In augustus kwam de Arabische tv-zender al-Jazeera met een tweede filmpje over het drietal. Ze zitten ergens buiten op tapijten in een woestijnachtige omgeving en ze lijken in goede gezondheid. De drie mannen hebben inmiddels baarden en ze dragen traditionele gewaden en op hun hoofd hebben ze een tulband.
Rugklachten
Sjaak Rijke vraagt in de video om hulp aan de Nederlandse regering en hij doet verslag van de ontvoering. Hij spreekt over een zware reis van 24 uur, nadat ze uit hun hotel waren gehaald. Ook zegt Rijke dat hij rugklachten heeft en dat het erger wordt omdat ze in de woestijn slapen. Sindsdien is het weer stil rond de toeristen.
De tak van al-Qaida zou de drie mannen willen ruilen tegen gevangenen van hun organisatie. Of er onderhandeld wordt is niet bekend. Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag wil daar niets over kwijt.
Filipijnen
Voor zover bekend is er op dit moment nog één andere Nederlander die wordt gegijzeld. Het gaat om een Nederlandse vogelkijker die begin dit jaar met twee andere toeristen werd ontvoerd op de Filipijnen.
De toeristen verbleven op de eilandengroep Tawi Tawi. Volgens de Filipijnse politie zijn daar radicaalislamitische opstandelingen actief. Ook over deze zaak doet de Nederlandse regering geen mededelingen.