Helft Rembrandt-etsen van anderen

Veel etsen van Rembrandt zijn niet door de kunstenaar zelf afgedrukt. Conservatoren Erik Hinterding en Jaco Rutgers van het Rijksmuseum schatten dat ongeveer de helft van de afdrukken in openbare collecties na zijn dood zijn gemaakt.

De twee conservatoren bekeken wereldwijd zo'n 18.000 afdrukken van alle 315 geëtste koperplaten die Rembrandt maakte tussen 1625 en 1665. Ongeveer de helft is door anderen gemaakt die na zijn dood de koperplaten in bezit kregen.

Scherpe lijn

Volgens Hinterding is het voor het eerst dat er "een tamelijk scherpe lijn kan worden getrokken tussen afdrukken die Rembrandt zelf maakte en afdrukken van latere eigenaren die met zijn koperplaten doorgingen."

Het onderscheid is onder meer te maken door te kijken naar het papiergebruik. Rembrandt maakte in zijn late periode gebruik van Japans papier. Hinterding: "Dat was in die tijd heel bijzonder en dat hebben latere eigenaren nooit meer gedaan."

Ook gebruikte Rembrandt als enige speciale technieken om extra effecten te geven aan een afdruk. "Dus de meest interessante en luxe afdrukken die zijn gemaakt, zijn de afdrukken van Rembrandt zelf."

Slijtage

Verder is de kwaliteit van afdrukken uit de late achttiende eeuw veel minder goed, doordat de koperplaten zijn gesleten. Hier en daar worden zelfs nog steeds afdrukken gemaakt. "Die worden dan verkocht met de mededeling 'eergisteren gemaakt'. Daar is belangstelling voor, maar ik ben er zelf niet zo gelukkig mee. Die slechte, vage afdrukken doen geen recht aan het werk van Rembrandt."

Hinterding denkt dat het onderzoek gevolgen zal hebben voor de waarde van afdrukken. Volgens hem zullen afdrukken die door Rembrandt zelf zijn gemaakt duurder worden dan de rest.