NOS NieuwsAangepast

Wie is China's nieuwe sterke man?

door China-redacteur Floris Harm

China ondergaat deze dagen een politieke aardverschuiving, met het aantreden van een nieuwe generatie leiders. De nieuwe 'sterke man' is Xi Jinping. Hij is de komende tien jaar het gezicht van China. Wie is hij en wat gaan we van hem merken?

Wat weten we van Xi Jinping?

geboren in 1953getrouwd met Peng Liyuan, een beroemde Chinese zangereseen dochter, Xi Mingze. Zij studeert in de VS, aan Harvard deed een ingenieurs-studie, later ook rechtensinds 1974 lid van de Communistische Partijvervulde verschillende bestuursfuncties op provinciaal niveau, oa in de stad Shanghaitrad in 2007 toe tot het Staande Comite van het Politburo, China's hoogste politieke orgaan is sinds 2008 vice-presidentwerd in 2010 vice-voorzitter van de Centrale Militaire Commissie

Wat gaat hij doen?

Hij heeft vandaag als eerste de leiding over de Communistische Partij gekregen. Hij bekleed de positie van Secretaris-Generaal, en is voorzitter van het Permanente Comité van het Politburo. Dat Comité kun je zien als China's dagelijks bestuur.

Maar daarmee is Xi Jinping er nog niet; het is de eerste stap van een gefaseerde machtswisseling.

Volgend jaar maart neemt hij het presidentschap van Hu Jintao over. In de twee jaar die daarop volgen neemt hij in stappen het opperbevel over het leger over, als voorzitter van Centrale Militaire Commissie.

Hoe is Xi Jinping naar de top gestegen?

Xi staat te boek als hardwerkend, integer, nuchter. Maar in China kom je er niet met hard werken alleen. Minstens zo belangrijk zijn politieke connecties. En die zitten wel goed.

Zijn schutspatronen zijn China's ex-president en sterke man Jiang Zemin, en de voormalige vice-president Zeng Qinghong. En verder is Xi een 'rode prins': zijn vader was een van China's communistische leiders van het eerste uur en zat ook in het Politburo.

Verder zou hij - meer dan zijn voorganger Hu Jintao - een goede verstandhouding hebben met het Chinese Volksbevrijdingsleger. En dat helpt ook.

Zoals de oude Roerganger Mao Zedong zei: "De macht komt uit de loop van een geweer."

Wat is het voor man?

Zoals gezegd, hij wordt door vrienden omschreven als hardwerkend en nuchter. Xi zou weinig geven om uiterlijke schijn - een goede eigenschap nu de Chinese politiek wordt geplaagd door grote corruptieschandalen.

Hij is gemakkelijk in de omgang, en is tegelijk een goed strateeg, wordt gezegd. China's toekomstige president straalt het zelfverzekerde gezag uit dat je van een staatsman mag verwachten - in ieder geval meer dan zijn voorganger Hu, op het internationale toneel vaak houterig overkwam.

Wat zijn Xi's politieke standpunten?

Dat is het grootste vraagteken. Is hij een behoedzaam hervormer of een conservatieve diplomaat?

Economisch zet hij waarschijnlijk de hervormingsgezinde lijn van zijn voorgangers voort. Maar dat betekent niet automatisch dat de private sector onder zijn bewind meer ruimte krijgt. Xi is een groot voorstander van het opkweken van staatsbedrijven als nationale kampioenen die internationaal kunnen concurreren.

Politiek is het zeer onduidelijk.

Sommigen speculeren dat hij de politieke voorkeur van zijn vader heeft geerfd. Vader Xi Zhongxun stond bekend als een liberaal. Xi Senior kreeg ooit een horloge van de Tibetaanse leider de Dalai Lama. Dat horloge droeg hij nog tot ver na de verbanning van de Dalai Lama. Ook bekritiseerde Xi Zhongxun het neerslaan van de studentenprotesten in 1989.

Maar of Xi uit hetzelfde hout gesneden is, moet nog maar blijken. Want in het openbaar heeft Xi Jinping een behoudende visie op politieke hervormingen.

Wat gaan wij merken van Xi Jinping?

Voorlopig waarschijnlijk niet veel.

Xi heeft de leiding over buitenlands beleid. Hij is het gezicht van China. Hij beweegt zich gemakkelijk in internationale kringen, wordt gezegd. Dus bij lastige onderhandelingen met de VS of de EU kan het verschil tussen hem en zijn stijve voorganger snel zichtbaar worden.

Maar tegelijkertijd duurt het nog zeker 18 tot 24 maanden voordat Xi dezelfde machtsbasis heeft als zijn voorganger, Hu Jintao. En voordat hij voldoende politiek kapitaal heeft vergaard om nieuw beleid in te zetten.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl