Stuurt Obama VS weg van afgrond?
Nog voordat Obama is geïnaugureerd, moet hij al meteen aan de slag met een van de meest acute problemen: de zogeheten fiscal cliff. De Verenigde Staten staan aan de rand van een financiële afgrond. Ze dreigen komend jaar in een nieuwe recessie te storten, als de Democraten en Republikeinen voor 1 januari geen akkoord weten te bereiken over het begrotingstekort.
Met de fiscal cliff wordt een combinatie van belastingverhogingen en zware bezuinigingen bedoeld, die automatisch ingaan op 1 januari 2013. Een rampzalig scenario, aldus economen, bankiers en ondernemers. Hierdoor wordt in korte tijd 600 miljard dollar onttrokken aan de economie. En dat zal een zware klap zijn voor de Amerikaanse economie, die juist aan een voorzichtig herstel bezig is.
Recessie dreigt
"De Amerikanen belanden dan begin 2013 in een recessie en slepen ons ook mee", zegt Philip Merey, analist bij de Rabobank. "Het is te hopen dat het Congres voor 1 januari een compromis kan bereiken."
De Democraten en Republikeinen zijn al jaren verdeeld over de aanpak van de torenhoge staatsschuld. Het gekissebis leidde in de zomer vorig jaar tot een wet die bepaalt dat het Congres voor het einde van dit jaar goede afspraken moest maken over vermindering van de staatsschuld. Zo niet, dan zou er in 2013 automatisch een begin worden gemaakt met een bezuiniging van 1200 miljard dollar over tien jaar.
Dat betekent dat er komend jaar al 100 miljard op de overheidsuitgaven bezuinigd gaat worden. Daarnaast komt er op 1 januari een eind aan de vele belastingverlagingen en -voordelen die nog onder president Bush werden ingevoerd.
Fatale combinatie
Deze combinatie kan fataal zijn, aldus economen. Van de 2,1 procent economische groei die nu nog wordt voorspeld, komt dan niks meer terecht. De economie zal juist krimpen met 2,9 procent. Ook verwachten ze dat de Amerikaanse werkloosheid dan weer oploopt tot boven de 9 procent, terwijl die de laatste tijd juist was gedaald.
Om op korte termijn weg te komen van de financiële afgrond was het volgens Rabobank-analist Merey beter geweest als Romney had gewonnen, aangezien de Republikeinen de meerderheid houden in het Huis van Afgevaardigden.
"Maar als je naar de langere termijn kijkt, zou het onder Romney juist weer moeilijker zijn geworden om de overheidsfinanciën op orde te brengen, omdat de Republikeinen beslist geen belastingverhogingen willen."
Congres extremer
Obama heeft de partijen nu meteen opgeroepen beter samen te werken. Maar de belastingverhoging die hij wil (voor inkomens boven de 250.000 dollar) is voor de Republikeinen uit den boze. Die willen juist alleen dat er wordt bezuinigd.
"Als je kijkt naar het Congres, zie je dat de mensen die erin gekomen zijn, aan beide kanten extremer zijn dan de mensen die vertrokken zijn", zegt Merey. "Dus de patstelling in het Congres is alleen maar sterker geworden."
In de aanloop naar de verkiezingen heeft het Congres ook nauwelijks meer iets gedaan om te voorkomen dat de Verenigde Staten in een financiële afgrond storten. Nu hebben ze nog maar een paar weken om er uit te komen.
.