Barack Obama: de jaren op Hawaï

Aan de vooravond van de Amerikaanse presidentsverkiezingen schetst de NOS de jeugdjaren van president Obama. Correspondent Eelco Bosch van Rosenthal sprak met vrienden en klasgenoten van de jonge Obama, en met zijn halfzus: "Hawaii is zijn vluchtoord".

De gouverneur

Hij was spannend, vond Neil Abercrombie. Een studiegenoot uit Kenia, bevlogen en wereldwijs. In de jaren zestig leerde Abercrombie Barack Obama Senior kennen aan de Universiteit van Hawaii, de staat die hij tegenwoordig bestuurt. Abercrombie kende Obama's moeder eveneens goed: "Ze was een kalmerende verschijning. Wat dat betreft lijkt de president meer op zijn moeder. Zijn vader was extroverter, boordevol meningen en verliefd op het leven".

Abercrombie onderschrijft een bekende uitspraak van Michelle Obama. "Zij zei: wie mijn man wil begrijpen, moet naar Hawaii afreizen." Zegt hij dat om toeristen te trekken? "Nee, het is echt zo. Diversiteit verdeelt ons niet, maar verenigt ons. Dat is niet zomaar een slogan. We wonen op eilanden. Als je ruzie met iemand maakt, kom je hem de volgende dag weer tegen. Dan zoek je automatisch naar consensus en wind je je niet snel op. Dat zie je ook aan Obama."

De getalenteerde Keniaanse economiestudent en de jonge Ann Durham uit Kansas: het was geen match made in heaven. De baby was amper geboren of zijn vader vertrok al. Jaren later bezocht Abercrombie Obama's vader nog in Kenia, samen met een vriend. "Het ging slecht met hem, hij dronk veel, hij was boos op de wereld, gefrustreerd dat de Keniaanse regering hem niet had binnengehaald als minister."

De zus

Maya Soetoro-Ng sprak ook dit jaar op de Democratische conventie. Ze voerde een week per maand campagne voor haar broer: "Dat was de afspraak, één week konden ze krijgen, meer niet." Soetoro trad op voor vrouwengroepen, minderheden en de bewoners van de Amerikaanse Pacifische eilanden. Maar liever was ze thuisgebleven, in Honolulu, waar ze les geeft en twee stichtingen bestuurt.

"Hawaii is een vluchtoord voor mijn broer. Hij komt hier elk jaar met kerst. Op dit eiland kan hij zichzelf zijn." Soetoro praat over hun jeugd, die zich deels in Indonesië voltrok (ze is een dochter uit het tweede huwelijk van Obama's moeder, met een Indonesische man) en deels in Hawaii.

"Natuurlijk heeft het gemis van een vader hem beïnvloed. En het feit dat onze moeder hem telkens weer mee op reis nam." Toen Obama Senior vertrok, nam Obama's moeder de baby mee naar Seattle, op het vasteland. Na een aantal maanden gingen ze terug naar Hawaii, een paar jaar later naar Indonesië, op zijn tiende weer naar Honolulu, waar hij bij zijn grootouders ging wonen.

"Ik denk dat hij zich om die reden uiteindelijk in Chicago heeft gesetteld. Hij had vaste grond nodig onder de voeten."

De Nederlandse klasgenoot

Liesbeth Gerritsen arriveerde op haar achtste in Hawaii. Haar vader, in Nederland werkzaam bij Rijkswaterstaat, ging op de afdeling oceanografie van de Universiteit van Hawaii werken. Liesbeth kwam op de Punahou Academy terecht, een prestigieuze school in het hart van Honolulu. Op de klassenfoto staat ze schuin onder Obama.

"Je zag zelden African-Americans in Hawaii. Doorgaans waren het militairen die hier gestationeerd waren. Op onze school zag je ze al helemaal niet. Ik herinner me maar twee zwarte kinderen. Barack was daar een van."

Een stil jongetje, niets aan de hand. Een prima leerling, niet uitzonderlijk. Hij was vooral druk met basketbal. Liesbeth herinnert zich zijn doorbraak. "Het was 2004, ik was bij een vriendin, en we keken naar de Democratische conventie. Ineens stond hij daar op het podium voor een speech. En ik dacht: Barack Obama? Toen pakte ik mijn jaarboek erbij, Punahou Class of 1979. En ja hoor."

Barack Obama, de Hawaiiaanse jaren (camera: Andries Fluit) wordt vanavond om 21.20 uur uitgezonden op Nederland 2