NOS NieuwsAangepast

Kuipers leidde artsen om de tuin

Door redacteur Ivo Landman

Om te voorkomen dat zijn ruimtevlucht in gevaar kwam, heeft André Kuipers een enkele keer informatie achtergehouden voor keuringsartsen en hen zelfs een beetje om de tuin geleid.

Dat vertelt hij in het boek Droomvlucht, dat vandaag verschijnt samen met een fotoboek en twee jeugdboeken over zijn ruimtemissie.

Om eindeloze medische onderzoeken te voorkomen vertelde Kuipers niet alles aan de artsen die bepaalden of hij in de Sojoez mocht stappen. Kuipers, zelf ooit keuringsarts voor de luchtmacht, wist dat medici altijd het zekere voor het onzekere nemen en alles laten onderzoeken.

Dat levert soms valse uitslagen op, maar ook die kunnen een astronaut dwarszitten. Het had niet veel gescheeld of een verdraaide schouder in 2009 had Kuipers aan de grond gehouden. De artsen hadden zijn vluchtstatus al ingetrokken, maar gelukkig bleek bij de second opinion dat er niet zoveel aan de hand was.

Daarom verzweeg Kuipers in de aanloop naar zijn missie een afgebroken kroon en dronk hij voor een keuring heel veel water. Op die manier kon hij het iets te hoge aantal rode bloedcellen in zijn urine verlagen. Door vitaminepillen te slikken, bleef de urine geel. "Die methode heb ik de afgelopen twintig jaar bij elke keuring gebruikt, puur om het systeem niet onnodig te alarmeren."

Kuipers benadrukt dat hij belangrijke dingen niet zou hebben verzwegen tegen de artsen. "Ik heb kleine kinderen en die wil ik zeker weten groot zien worden."

Groepsreis naar Afrika

Toiletperikelen komen regelmatig terug in het boek van journalist Sander Koenen. Vooral in de vorm van anekdotes over de omslachtige ruimte-wc's. Ze geven ook een kijkje in de minder glamoureuze kant van het leven in een ruimtestation. De beslommeringen van de wekelijkse schoonmaak. En de omgang met de Russen en Amerikanen aan boord. "Het is net als bij een georganiseerde groepsreis naar Afrika: het kan hartstikke leuk zijn, maar je kunt ook slaande ruzie krijgen."

Doodsangsten heeft hij niet uitgestaan tijdens zijn missie, zelfs niet tijdens de zenuwslopende landing met de Sojoez. Het enige wat Kuipers echt vreesde, was dat hij een enorme fout zou maken, en daarmee de geschiedenisboeken zou ingaan. "Better dead than look bad."

Droomvlucht verhaalt ook over Kuipers' gevecht tegen onzekerheid en hoogtevrees - geen handige fobie voor een astronaut. "Ik zoek het op, bijvoorbeeld door te gaan parachutespringen of bungeejumpen met mijn dochters. Ik vecht tegen de hoogtevrees en uiteindelijk blijkt het dan altijd mee te vallen."

Science-fictiondroom

Aangrijpend is het verhaal over de 7-jarige Amber, die aan een zeldzame vorm van hersenstamkanker lijdt en niet lang meer te leven heeft. Ze is groot fan van André en haar ouders willen een filmpje dat hij vanuit het ISS heeft gemaakt gebruiken voor haar uitvaart. Kuipers tracht de familie vanuit het ISS te bellen maar kort nadat het telefoonnummer het ruimtestation heeft bereikt, overlijdt Amber. Kuipers besluit voorlopig geen contact te zoeken. "Haar ouders hebben nu wel iets anders aan hun hoofd."

Regelmatig klaagt Kuipers over het propvolle tijdschema van zijn vlucht. Het lukt soms nauwelijks om alle experimenten, onderhoudswerkzaamheden en media-optredens op tijd te doen. Laat staan de tijd te nemen voor het beleven van zijn eigen science-fictiondroom, luisterend naar muziek van Vangelis in de uitzichtskoepel van het ISS.

"Als ik even de tijd had voor een persoonlijk genietmoment en vrij zweefde in de Cupola, met het uitzicht op onze prachtige aarde, dan gaf me dat een heel bijzonder gevoel. Een gevoel dat ik deel uitmaak van de oneindig grote kosmos waarin de kleine aarde zweeft. Gelukkig ging dat gevoel nu niet als een flits voorbij, zoals bij mijn eerste vlucht. Ik heb het goed tot me kunnen laten doordringen, zodat ik het kan oproepen wanneer ik wil."

Sander Koenen - Droomvlucht - National Geographic Nederland/Dutch Media Uitgevers - ISBN:9879048813032

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl