Gezinnen moeizaam uit te zetten

Door redacteur asiel Reinalda Start

Er komen steeds meer opvangcentra voor afgewezen asielzoekers met minderjarige kinderen. Vorig jaar zomer waren er twee van zulke centra, maar sindsdien zijn er vier bij gekomen. In september werd in het Friese Burgum het inmiddels zesde asielcentrum voor uitgeprocedeerde gezinnen met minderjarige kinderen in gebruik genomen.

Na Katwijk en Gilze-Rijen zijn er nu ook gezinslocaties in Den Helder, Amersfoort, Emmen en dus Burgum. Daar verbleven op 1 oktober in totaal 1732 mensen.

Het blijkt lastig om gezinnen die in de centra verblijven zover te krijgen dat ze Nederland vrijwillig verlaten. De demissionaire minister Leers van Asiel weigert daarover concrete cijfers. Hij heeft de Tweede Kamer toegezegd in het najaar met een indicatie te komen. Maar een beroep op de wettelijke plicht van de overheid (Wob) om overheidsgegevens openbaar te maken legt hij naast zich neer.

Raad van Europa

Vorig jaar werd minister Leers door de Raad van Europa en door rechters gedwongen om asielgezinnen met minderjarige kinderen in opvang te houden. Ze mogen, na de afwijzing van de asielaanvraag van hun ouders, niet op straat worden gezet. Er werden toen centra beschikbaar gesteld met sobere voorzieningen. Gezinnen wonen en slapen in één kamer. Een bankstel mogen ze niet hebben. Er is een gezamenlijke keuken waar ze kunnen koken.

Unicef bezocht de centra vorig jaar en trof er kinderen aan die in de winter nog in zomerkleren rondliepen.

Anders dan in andere asielzoekerscentra krijgen mensen op de gezinslocaties geen geld om een arts of advocaat te bezoeken. De boodschap is duidelijk. Ze mogen niet in Nederland blijven en moeten weg. Alles is erop gericht mensen daarvan te doordringen.

'Geen succes'

Volgens Vluchtelingenwerk Nederland en Defence for Children kan de minister niet tot de conclusie komen dat de gezinslocaties een succes zijn. De organisaties vermoeden dat er nauwelijks een gezin vertrekt uit de centra. Vluchtelingenwerk ervaart zelfs dat onder druk van de groep, mensen het ook niet durven te zeggen als ze wel weg willen.

Het is dan ook hoog tijd dat er een andere vorm van opvang komt voor deze mensen, vindt Carla van Os, van Defence for Children. "Het zijn wegpestcentra. Kinderen ervaren het als een straf van de minister dat ze daar zitten. De minister vult de verplichting om gezinnen op te vangen zo zuinig mogelijk in. Ze moeten naar een opvangvorm waar meer aan hun perspectief wordt gewerkt. Deze opvang leidt niet tot constructieve oplossingen".

Kort geding

Advocaat van Bekkum vindt de opvang van gezinnen in de gezinslocatie in Katwijk ver onder de maat. Hij heeft een kort geding aangespannen om de locatie te sluiten en te vervangen door een betere opvangplek. Het kort geding dient woensdag in Den Haag.