Terugblik op hevige campagne

Ze wilden niet te vroeg pieken. Dat was de reden waarom Mark Rutte en Emile Roemer eind augustus nog niet wilden meedoen aan lijsttrekkersdebatten. Bij het eerste grote verkiezingsdebat van de NOS ontbraken ze, net als Geert Wilders. De campagne kwam daarom pas laat echt op gang. Kort, maar hevig.

Het eerste tv-debat waar alle hoofdrolspelers bij aanwezig waren, was het 'premiersdebat' van RTL. Bij afwezigheid van CDA of D66 (niet uitgenodigd) kon Diederik Samsom (PvdA) zich presenteren als het 'redelijk alternatief' tussen VVD, SP en PVV.

Hele en halve waarheden

De PvdA-leider was de verrassing van het debat. Hij steeg vrijwel direct in de peilingen. Kritiek was er op de wegblijvers van de eerste campagneweken, Rutte en Roemer. Rutte omdat hij creatief met de waarheid was omgegaan, en Roemer omdat hij zich door Rutte zo makkelijk had laten wegzetten.

De faux pas van Rutte zou hem nog lang achtervolgen. Uiteindelijk gaf de VVD toe dat de premier een fout had gemaakt.

De factcheck was nieuw deze campagne. Spreekt de politicus wel de waarheid? Journalisten en campagneteams zochten het uit. En het kwam keer op keer terug.

Rutte vs. Samsom

Wat een tweestrijd zou gaan worden tussen Rutte en Roemer werd een tweestrijd tussen Rutte en Samsom. Bij het NOS Radio1-debat waren ze het grondig oneens over de oorzaken van de werkloosheid. De anderen kwamen er nauwelijks meer aan te pas.

Uiteraard was de crisis het belangrijkste thema in de verkiezingen. Moeten we alles doen om Griekenland in de eurozone te houden? Tijdens het debat in Carré drukte Rutte op de rode knop van 'nee'. Er kwam veel kritiek.

Tv-optredens

De campagne van 2012 speelde zich meer dan ooit af in de tv-studio's en op het internet. Het flyeren en werkbezoeken afleggen lieten de lijsttrekkers over aan de mindere goden op hun lijsten. Alleen op de allerlaatste dag kwamen ze nog even buiten. Later die dag, bij het laatste verkiezingsdebat ging het onder meer over Europa.

De campagne heeft zijn tol geëist, de lijsttrekkers zijn ongetwijfeld moe. Maar veel tijd is er niet om uit te rusten. De formatie wacht, en volgende week ook nog Prinsjesdag.