Alle ogen gericht op Draghi
De financiële markten kijken al weken uit naar de vergadering van vandaag van de Europese Centrale Bank (ECB). De verwachting is dat president Mario Draghi, het bestuur van de ECB en de zeventien eurolanden een plan zullen presenteren om de eurocrisis te lijf te gaan. Volgens diverse bronnen gaat de ECB besluiten om opnieuw staatsleningen op te kopen.
Ruim een maand geleden liepen de spanningen rond probleemlanden Italië en vooral Spanje weer hoog op. De rente die de beide landen moeten betalen voor hun staatsleningen rees de pan uit. De economische recessie en de alsmaar groter wordende problemen bij Spaanse banken deden vrezen dat de crisis overslaat naar de twee economische grootmachten. En er is nauwelijks geld en animo om die twee uit de brand te helpen.
Opkopen staatsleningen
Draghi zei eerder dat de ECB al het nodige zou doen om de euro te redden. Die opmerking werd uitgelegd als zou de ECB weer overgaan tot het massaal opkopen van staatsleningen. Dat deed de ECB vorig jaar ook al, maar was er daarna mee gestopt. Binnen de ECB waren er twijfels over het opkopen. Vooral Duitsland en Nederland vonden het niet de taak van de ECB om schulden van landen te financieren. Maar in de kluis van de ECB lig nu voor 209 miljard euro aan schuldpapier uit Griekenland, Italië en Spanje.
Binnen de ECB is er verdeeldheid. De Duitse bankpresident Jens Weidmann is faliekant tegen het opkopen en zou zelfs gedreigd hebben met aftreden. Maar hij staat alleen want zijn vroegere medestander, DNB-baas Klaas Knot, is om. Het pragmatisme heeft de overhand gekregen, want niets doen als ECB is eigenlijk geen optie meer. Naar verluidt zou de ECB bereid zijn tot het opkopen van het schuldpapier van probleemlanden, mits die daarom vragen en in ruil voor strenge hervormingsmaatregelen. De noodfondsen EFSF en ESM nemen het voortouw, de ECB volgt pas in tweede instantie.
Secundaire markt
Het idee is dat de ECB enkel opkoopt, net als vorig jaar, op de zogenaamde secundaire markt, de markt van reeds uitgegeven schuldpapier. Het noodfonds koopt schuld op de primaire markt, dus van nieuw uit te geven staatsleningen. Volgens persbureau Bloomberg zou de ECB onbeperkt opkopen. De ECB heeft immers heel diepe zakken, veel dieper dan het noodfonds, want de centrale bank kan geld creëren door de geldpers aan te zetten. Probleem is alleen hoe je er straks weer vanaf komt.
Bovendien zou het gaan om staatsleningen met een looptijd van maximaal drie jaar, want het is enkel de bedoeling om voor enige tijd verlichting van de lasten en verlaging van de rente te brengen. De ECB voelt niets voor monetaire financiering van staatsschulden voor de lange termijn. Een slag om de arm is er met het oog op de uitspraak van het Duitse grondwettelijke Hof in Karlsruhe. Die beslist op 12 september of de oprichting van het noodfonds ESM wel volgens de grondwet is.
Rente
De ECB besluit vandaag ook of de rente ongemoeid gelaten wordt of verlaagd. De economische malaise zou pleiten voor een verlaging, maar de inflatie in de eurozone niet want die staat al een hele tijd ruim boven de 2 procent. Mocht de ECB de rente toch verlagen dan is dat naar alle waarschijnlijkheid met 0,25 procent. De belangrijkste marktrente komt dan uit op 0,5 procent, en dat zou de laagste rentestand zijn in de 13-jarige geschiedenis van de ECB en de euro.