IJs op Noordpool naar minimum

Door redacteur Heleen Ekker

Het spant erom de komende dagen: wordt het laagterecord van de hoeveelheid zeeijs op de Noordpool uit 2007 gebroken of toch net niet? Klimaatwetenschappers houden de satellietbeelden van de Noordpool op dit moment scherp in de gaten.

De lokale weersomstandigheden in het Arctisch gebied zijn volgens het KNMI op dit moment vrij normaal, zodat het zeer waarschijnlijk is dat dat record uit 2007 gebroken wordt: er is weinig wind, weinig bewolking en de weersvoorspelling voor de komende week laat daar geen verandering in zien. Oftewel: vooral de straling van de zon bepaalt hoe hard het smelten gaat. Daarmee lijkt het onwaarschijnlijk dat er minder ijs zal smelten dan op dit moment verwacht.

In 2007 was plotseling - meer dan van tevoren uit voorspellende klimaatmodellen was gebleken - zo'n 40 procent van het ijs op de Noordpool verdwenen; ook het zeeijsminimum van vorig jaar kwam dicht bij het record uit 2007. Het smeltseizoen loopt nog door tot half september.

Trend

Het zeeijs in het Arctisch gebied smelt elke zomer voor een groot deel af en in de winter groeit het weer aan. Sinds het begin van de satellietmetingen is duidelijk dat er grote schommelingen plaatsvinden; niettemin is de trend duidelijk dat er steeds minder ijs ligt.

Dachten klimaatwetenschappers aanvankelijk dat het nog tot de volgende eeuw zou duren voor de Noordpool in de zomer helemaal ijsvrij zou zijn, inmiddels is dat idee bijgesteld: nu wordt gedacht dat dat al medio 21ste eeuw zou kunnen.

Omdat het om zeeijs gaat, is het smelten ervan niet van belang voor de stijging van de zeespiegel. Netto komt er niet meer water bij, denk maar aan een ijsblokje in een glas water.

Albedo-effect

Wel is het van belang dat het zogenaamde albedo-effect minder wordt: ijs weerkaatst zonlicht terug de ruimte in en bij minder ijs gaat er dus meer zonnewarmte de oceaan in, waardoor de mondiale opwarming zou kunnen versnellen. Een veranderde verdeling van warmte over de aarde, leidt mogelijk ook tot regionale aanpassingen in zowel weerpatronen als zeestromingen.

Of het record van 2007 daadwerkelijk wordt gebroken, weten we waarschijnlijk in de loop van maandag. Dan komen de nieuwste meetresultaten binnen.