Strenger toezicht risico-bedrijven

Door research-redacteur Hugo van der Parre

Sinds de brand bij Chemie-Pack, begin vorig jaar in Moerdijk, worden gevaarlijke bedrijven strenger gecontroleerd en vaker tot de orde geroepen. Dat blijkt uit een rondgang van de NOS langs alle provincies.

De gevaarlijkste bedrijven van Nederland kregen vorig jaar samen 96 waarschuwingen wegens onveilige bedrijfsvoering, tegenover 71 in 2010. Ook het zwaardere middel, de dwangsom, werd vaker opgelegd: 36 keer tegenover 20 keer in 2010. In Nederland zijn 250 bedrijven waarbij het risico bestaat op een zwaar ongeval. Zij vallen onder de regeling BRZO 1999 en zijn verplicht een veiligheidsrapport te maken.

Provincie

BRZO staat voor Besluit Risico's Zware Ongevallen. Daarin is vastgelegd hoe de gevaarlijke bedrijven van ons land zich moeten gedragen. Voor 163 van de BRZO-bedrijven, meestal de grootste, is de provincie het bevoegd gezag. Die verleent de vergunningen en is verantwoordelijk toezichthouder. De rest wordt gecontroleerd door de gemeenten.

Zuid-Holland, dat de meeste BRZO-bedrijven (57) onder zijn beheer heeft, is verantwoordelijk voor het merendeel van de stijging: het aantal waarschuwingen steeg van 13 naar 37, de aangezegde dwangsommen van 2 naar 11.

De dienst die het toezicht uitvoert voor Zuid-Holland, de DCMR, zegt desgevraagd dat ze strikter is gaan handhaven. Dat komt omdat staatssecretaris Atsma voor Milieu er na de brand bij Chemie-Pack op aangedrongen heeft dat het strenger moest.

Achterstallig onderhoud

De DCMR constateert dat er nogal eens sprake is van achterstallig onderhoud. Dat kan te maken hebben met de economische crisis, waardoor ook de bedrijven zuinig aan doen.

Ook Zeeland (14 bedrijven) was actief: 14 waarschuwingen in 2011 tegenover 5 het jaar ervoor, het aantal dwangsommen bedroeg 13 in plaats van 5.

Limburg (25 bedrijven) bleef ongeveer gelijk, Noord-Brabant (21 bedrijven) waarschuwde iets minder, maar legde wel iets meer dwangsommen op.

Niet onveiliger

De VNCI, branchevereniging voor de chemische industrie, wijst erop dat deze cijfers niet betekenen dat de sector onveiliger is geworden. De chemische industrie werkt er volgens de VNCI hard aan om zo veilig mogelijk te werken.

Directeur Colette Alma: "Ik zie dat bedrijven heel erg hun best doen om de veiligheid op orde te hebben; sommige zijn daar verder mee dan andere, maar ik ervaar het zeker niet zo dat bedrijven hierin tekortschieten".

Liesbeth van Tongeren, Kamerlid van GroenLinks, wil omwonenden meer betrekken bij het toezicht. "Goed dat er nu na de ramp bij Chemie-Pack verhoogde aandacht is en dat inspecties meer handhaven en dwangsommen uitdelen. Maar de ervaring leert dat in deze sector na enige tijd de aandacht helaas weer verslapt en daarmee ook de veiligheid."

Burgerinspecties

Ze stelt voor burgerinspecties een rol te geven bij het toezicht op de gevaarlijke bedrijven, als aanvulling op de officiële milieu- en veiligheidsinspecties. Daarom wil ze lokale teams oprichten die periodiek een bezoek brengen aan de plaatselijke BRZO-bedrijven.

VNCI-directeur Alma voelt daar niet veel voor. "Ik denk dat burgers de deskundigheid missen die daarvoor nodig is." Van Tongeren hoopt op steun van andere politieke partijen.