OM: eerste hulp bij criminaliteit

Het Openbaar Ministerie wil eenvoudige strafzaken vaker afdoen met een strafbeschikking; de zaak wordt dan beoordeeld door een officier van justitie en niet door een rechter.

Verdachten van bijvoorbeeld fietsendiefstal, verkeersovertredingen en vandalisme zouden veel vaker op deze manier gestraft moeten worden, zegt de hoogste baas van het OM, Herman Bolhaar.

Om nog sneller te kunnen werken wil Bolhaar deze officieren van justitie op grote politiebureaus stationeren. Zij kunnen niet al te moeilijke zaken afdoen met een waarschuwing, een boete of een taakstraf. Meer dan de helft van de eenvoudige overtredingen moet zo worden afgedaan. Als een bestrafte het niet eens is met de beschikking kan een rechter de zaak opnieuw beoordelen.

Vergoeding

Het OM hoopt met een snelle aanpak duidelijk te maken dat misdaad niet loont. Daders zullen ook vaker een vergoeding aan de slachtoffers moeten betalen. "Zie ons als Eerste Hulp Bij Criminaliteit, waar de officier van justitie als een dokter snel een diagnose stelt als een verdachte aan hem wordt voorgeleid. Voor ingewikkelde zaken moet een patiënt naar de intensive care, bij ons dus naar de rechtbank," zegt Bolhaar.

Bij strafoplegging door een officier van justitie krijgen verdachten binnen drie dagen hun straf te horen. De afgelopen tijd is er een proef mee gedaan in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven.

Die proef was volgens Bolhaar "een groot succes", met name ook voor slachtoffers. Veel verdachten zijn bereid om de aangerichte schade meteen te vergoeden. Slachtoffers vinden dat fantastisch, zegt Bolhaar.

Advocaten niet enthousiast

Het OM wil graag dat de advocaten zich bij deze werkwijze aansluiten, zodat ook op het politiebureau een goede rechtshulp mogelijk is. Maar de advocaten zijn niet enthousiast.

Advocaat Geertjan van Oosten van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten vindt het bezwaarlijk dat opsporing en berechting in een hand komen. "Snelheid is niet altijd goed in het strafrecht, zorgvuldigheid is veel belangrijker," zegt hij.

Van Oosten wijst erop dat verdachten vaak zo snel mogelijk weer buiten staan. Ze stemmen dan in met een snelle afdoening. Maar officieren van justitie leggen vaak zwaardere straffen op dan rechters. Het kan dus beter zijn om de zaak toch aan de rechter voor te leggen.

Meer bezwaren

Zijn vereniging heeft meer bezwaren tegen het afdoen van strafzaken door een officier van justitie. Maar uiteindelijk zullen ook de advocaten op het politiebureau gaan zitten. "Omdat onze cliënten ons nu eenmaal nodig hebben", zegt Van Oosten.