'Spookbrigades achter bloedbaden'

Door buitenlandredacteur Imke van Hoorn

De recente bloedbaden in Syrië zijn in de ogen van tegenstanders van president Assad aangericht door de zogenoemde Shabiha. "Het zijn machines, het zijn geen mensen," zegt de Syrische burgerjournalist Rami Jarrah.

Anti-Assadactivist Jarrah, uit Syrië gevlucht en nu in Caïro, zegt over de bendes dat ze geen grenzen kennen. "Ik heb gezien hoe ze zich gedragen. Het lijkt wel alsof ze geen gevoel hebben, alleen maar de wil om te doden".

In een telefoongesprek zegt de Syrische anti-Assadactivist Manhal Abu Bakar dat de gewapende bendes betaald worden door de veiligheidsdiensten van Assad. "Het zijn voornamelijk Alawieten die zeer loyaal zijn aan Assad. Ze gaan vaak in het zwart gekleed, ze intimideren en gebruiken grof geweld."

Spoken

Shabiha heten de bendes in Syrië, afgeleid van het Arabische woord voor spoken (shabh). De term dook voor het eerst op in de jaren 70, bij het neerslaan van een opstand tegen de vorige president Assad in de havenstad Latakia. Die zou het werk zijn geweest van de maffia-achtige bende Shabiha, opgericht onder Hafez al-Assad, de vader van de huidige president Bashir al-Assad.

Door hun gewelddadige optreden raakten de Shabiha in de jaren 90 in diskrediet. Onder de huidige president Assad kwam een einde aan de excessen van geweld, maar de invloed van de Shabiha bleef.

Activist Rami Jarrah: "Toen de demonstraties tegen het regime vorig jaar begonnen, werden betogers eerst geconfronteerd met de veiligheidsdiensten van Assad. Maar toen die niet in staat bleken om de opstanden de kop in te drukken, werd de Shabiha erop af gestuurd".

Doodseskaders, noemt Jarrah ze. "Het zijn mensen die niet weten hoe je iemand arresteert of ondervraagt. Ze weten alleen hoe je moet doden. En hoe ze rechtstreeks op menigtes moeten vuren."

Baarden

Hij vertelt over een demonstratie in Damascus die hij bijwoonde. De Syrische veiligheidsdiensten van Assad slaagden er niet om de demonstraties neer te slaan en trokken zich terug.

"Toen kwamen er drie bussen gevuld met mannen met lange baarden en kale hoofden. Zodra ze de bus uitstapten, begonnen ze te schieten." Jarrah vluchtte, maar hoorde hoe de mannen van dichtbij op betogers schoten.

"Daarna gingen ze weg, de lichamen lieten ze achter op straat. De veiligheidsdiensten kwamen vervolgens om de lichamen op te ruimen."

Leger

Volgens Manhal Abu Bakar worden de Shabiha door de veiligheidsdiensten betaald. "Ze worden gebruikt door het Syrische leger, maar voornamelijk door de veiligheidsdiensten."

De Shabiha maken geen deel uit van het leger. Rami Jarrah: "In het leger zitten mensen met dienstplicht. De Shabiha is vrijwillig en ook meer een fulltime-baan. Het zijn voornamelijk criminelen".

Hij zegt dat de Shabiha wel met het leger op pad gaan. "Op een groep van 25 militairen lopen twee Shabiha. Om de militairen te intimideren en te zorgen dat ze niet overlopen."